Giao dịch quyền chọn (option) là công cụ cực kỳ phổ biến ở nước ngoài nhưng vẫn còn khá mới mẻ ở Việt Nam. Chính vì vậy mà bài viết này sẽ cung cấp chi tiết về định nghĩa, vai trò, phân loại cũng như cách thức giao dịch như thế nào để đạt hiệu quả cao. Đây là một công cụ có sức ảnh hưởng rất lớn đến lợi nhuận của bạn, vì vậy hãy lưu lại ngay những thông tin dưới đây nhé.
1. Giao dịch quyền chọn là gì?
Giao dịch quyền chọn về bản chất là một hợp đồng mua bán lập ra bởi 2 bên. Trong đó, bên mua là người phải trả tiền cho tài sản giao dịch, bên bán sẽ là người nhận được khoản phí đó. Hàng hóa ở đây rất đa dạng từ cổ phiếu, trái phiếu, tiền tệ,…
2. Đặc điểm của giao dịch quyền chọn
Một khi bạn ở vị thế là người bán thì giao dịch này sẽ cho phép bạn bán số lượng hàng hóa của mình với một mức giá cụ thể. Ngược lại, khi bạn ở vị thế là người mua thì giao dịch này sẽ cho phép bạn mua hàng hóa và bạn phải trả phí cho việc chọn mua đó.
Thông thường, một giao dịch sẽ bao gồm: Người mua, người bán, tài sản, mức giá và thời gian giao dịch. Các yếu tố này tương tự như một hợp đồng, chính vì lý do đó mà giao dịch này còn được gọi là một hợp đồng mua bán hàng hóa.
Bên cạnh đó, giao dịch Option còn cho phép các nhà đầu tư có được tính linh động trong quá trình giao dịch như sau:
Giao dịch option không quy định hàng hóa giao dịch là gì, có khối lượng hoặc đơn giá bao nhiêu mà bất kỳ hàng hóa nào cũng được công nhận là tài sản khi tham gia giao dịch. Đây chính là tính chất bất chuẩn hóa của giao dịch option để mọi người có thể tự do trao đổi hàng hóa của mình dễ dàng.
Một đặc điểm nữa của giao dịch option đó là sự thanh khoản tương đối thấp bởi lý do các loại hợp đồng quyền chọn không được niêm yết trên thị trường hiện nay.
Giao dịch option không yêu cầu các bên tham gia phải ký quỹ. Tức là giao dịch sẽ được diễn ra một cách đơn giản đó là bên chọn mua phải trả một khoản tiền để nhận được hàng hóa. Bên chọn bán sẽ thu lại được khoản phí mà bên mua đã chi trả.
Ngoài ra, các bạn cũng cần lưu ý một số khái niệm có đi kèm với giao dịch option như sau:
Strike price: Khi bạn mua hàng hóa, tài sản thì strike price chính là mức giá mà bạn có thể mua hay là mức giá hiện lên trên hợp đồng. Ngược lại thì đây cũng chính là mức giá để các bạn có thể dựa vào và bán tài sản của mình.
Các loại phí khi giao dịch: Bên mua sẽ là bên phải tiến hành trả các khoản phí option.
Thời gian bắt đầu hợp đồng chính là khi mà hợp đồng được ký kết. Thời gian kết thúc hợp đồng chính là thời gian được ghi trong hợp đồng, tức ngày cuối cùng mà hợp đồng tồn tại hiệu lực.
Nhà đầu tư nên chú ý đến 2 loại thời gian này để có thể suy tính đường đi nước bước cho các giao dịch kế tiếp hoặc gia hạn theo nhu cầu của mình.
3. Vai trò của giao dịch quyền chọn
Giao dịch option hỗ trợ cho những nhà đầu tư có thể biết được về diễn biến giá cả sắp tới sẽ đi theo xu hướng như thế nào, tăng hay giảm, khối lượng tài sản khi giao dịch có thực thực mang đến tiềm năng hay không. Trường hợp họ suy đoán được tài sản khả năng tăng thì họ sẽ có thể tiến hành các giao dịch (vị thế mua) để có thể mua tài sản với một giá trị thấp và sau đó bán ra kiếm lời.
Tương tự với trường hợp hàng hóa hoặc tài sản dự định sẽ giảm thì nhà đầu tư thực hiện giao dịch (vị thế bán) để có thể bán được tài sản của mình với mức giá cao hơn, từ đó có thể kiếm lợi nhuận từ sự chênh lệch đó.
Ngoài mang lại lợi nhuận thì giao dịch option còn có một vai trò khác đó là cảnh báo những rủi ro về những loại tài sản mà họ đang tiến hành thực hiện trên thị trường.
Chẳng hạn như các nhà đầu tư thực hiện lệnh mua hoặc bán với tỷ giá USD/JPY thì họ có thể lựa chọn giao dịch option (vị thế bán) để có thể ngăn chặn các rủi ro gặp phải.
Trường hợp cặp USD/JPY có xu hướng tăng thì giao dịch option ở vị thế là người mua sẽ tự động tạo ra lợi nhuận và người mua sẽ thu được số lợi đó mà chỉ mất phí giao dịch. Trường hợp cặp tiền này xác định được xu hướng giảm thì giao dịch option ở vị thế người mua sẽ bị ngưng nhưng người mua vẫn có thể thu về được lời cho mình.
4. Phân loại các giao dịch quyền chọn
4.1. Call Option
Call option hay còn được gọi là quyền chọn mua. Một khi bạn nằm ở vị thế bên mua thì bạn sẽ được mua các loại tài sản trong hợp đồng với giá và thời gian như đã thỏa thuận. Ngoài ra, bạn phải trả thêm một khoản phí quyền chọn cho người bán như một khoản tiền đặt cọc cho bên bán.
4.2. Put option
Put option hay còn được gọi là quyền chọn bán. Một khi bạn nằm ở vị thế là bên bán thì bạn sẽ phải bán ra tài sản hoặc hàng hóa của mình theo đúng những gì mà 2 bên đã tiến hành thỏa thuận. Bởi không phải mất phí option trong vị thế này nên người bán buộc phải bán ra tài sản như đã thỏa thuận và phải thực hiện đúng những nghĩa vụ đã được thỏa thuận trong hợp đồng đó.
Ngoài ra thì giao dịch này cũng được phân loại thành nhiều dạng khác nhau dựa trên tiêu chí là hình thức mà các bên chọn để thực hiện các quyền của mình. Chẳng hạn như giao dịch Châu Âu yêu cầu các bên phải tuân thủ theo kỳ hạn đã định hoặc giao dịch option rào cản yêu cầu tài sản trong giao dịch phải đạt ở một mức độ cho phép. Giao dịch Exotic option thì phức tạp và mở rộng hơn, nó bao gồm thêm nhiều các chỉ báo về tài chính phức tạp.
5. Giao dịch quyền chọn hiệu quả
Thông thường, các nhà đầu tư sẽ dựa vào thực tế để quyết định trở thành bên mua hay bên bán trong một giao dịch option.
Nếu như thị trường chuyển động theo hướng giá cả sẽ tăng lên thì bạn sẽ trở thành một người mua call option hoặc có thể lựa chọn vị trí bán put option.
Nếu như thị trường chuyển động theo hướng giá cả sẽ giảm xuống thì bạn nên là một người mua put option và bán call option.
Trường hợp thị trường có những biên độ lên xuống không mấy đáng kể thì bạn nên bán call option hoặc là bán put option cũng được.
Việc đóng vai trò là bên mua sẽ giúp chúng ta có thêm lời một khi thị trường uptrend. Tuy nhiên, ở vị trí này buộc phải chờ đợi khi giá đã tăng lên một mức đáng kể thì bạn mới nhận được mức lời so với số vốn mà mình đã bỏ ra.
Ngược lại, khi đóng vai trò là bên bán thì bạn sẽ kiếm được lời một khi thị trường uptrend. Tuy nhiên cũng cần chú ý về thời điểm giao dịch nếu như bạn không muốn mất thêm nhiều tiền và việc bán giá cao hơn giá gốc.
6. Lời kết
Như vậy, bài viết trên đã cung cấp các thông tin về giao dịch quyền chọn cũng như vai trò và cách thức giao dịch. Mặc dù đây là một công cụ mang lại nhiều hiệu quả nhưng cũng không hoàn toàn loại trừ hết rủi ro, vì vậy mà mọi người nên hoạch định kỹ lưỡng các chiến thuật đầu tư để có những quyết định phù hợp.
