Bất cứ ai làm việc trong lĩnh vực tài chính ngân hàng hoặc đơn giản là các nhà đầu tư đều có chung một mối quan tâm đó là fed. Fed là đầu tàu của nền kinh tế thế giới, chỉ cần có một thay đổi nhỏ, thị trường đã có rất nhiều biến động. Bài viết này sẽ cho bạn biết fed là gì và khi fed nâng lãi suất thì nền kinh tế cả thế giới lẫn Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng như thế nào?
1. FED là gì?
Fed là tên viết ngắn gọn của Cục Dự trữ Liên Bang Mỹ – Federal Reserve System hay còn được gọi là Ngân hàng Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ. Nó bắt đầu hoạt động từ năm 23/12/1913. Mục tiêu thành lập của Fed là duy trì sự ổn định, an toàn cho chính sách tiền tệ của Mỹ.
Ở thời điểm hiện tại, nhắc đến Fed, người ta nghĩ ngay đến đầu tàu tài chính quyền lực bậc nhất thế giới, đây là nơi duy nhất được phép in tiền đô la Mỹ và thi hành các chính sách tài chính làm ảnh hưởng đến nhiều quốc gia khác.
Đạo luật dự trữ liên bang ( Federal Reserve Act) là cái nôi cho ra đời Fed, người ký đạo luật này là tổng thống Woodrow Wilson. Mục đích của đạo luật này là để duy trì sự linh hoạt trong các chính sách tiền tệ, giữ an toàn và ổn định của nước Mỹ. Fed là nơi giữ và tập trung khối lượng tiền cũng như vàng lớn nhất thế giới. Đa số lượng vàng mà nước ngoài gửi vào đều nằm ở ngân hàng New York thuộc Cục dự trữ Liên Bang Hoa Kỳ và chiếm khoảng 25%.
Fed có cơ cấu tổ chức như sau:
7 thành viên hội đồng Thống đốc (Federal Reserve Board), đươc tổng thống Hoa Kỳ chỉ định với nhiệm kỳ 14 năm thông qua sự xét duyệt của Thượng viện. Đây là 7 người có vai trò quan trọng nhất vì là người nắm quyền lực đưa ra những quyết định về chính sách tiền tệ của Fed.
7 thành viên của Hội đồng Thống đốc và 5 chủ tịch ngân hàng chi nhánh tạo thành Ủy ban thị trường mở (Federal Open Market Committee), có nhiệm vụ thực hiện nghiệp vụ ở thị trường mở.
12 ngân hàng trực thuộc Fed nằm ở các thành phố lớn như New York, Francisco, Chicago, Boston, Cleveland,….
Trên thế giới còn có nhiều ngân hàng thành viên khác của fed
2. Fed có vai trò và bản chất gì?
Fed có những vai trò chính dựa theo hội đồng Thống đốc như sau:
Có những tác động lên các điều kiện về tiền tệ cũng như tín dụng quốc gia thông qua thi hành chính sách tiền tệ với mục tiêu tối đa hóa việc làm, giữ giá cả ở mức bình ồn và duy trì mức lãi suất dài hạn.
Đảm bảo rằng hệ thống tài chính quốc gia được giữ vững và an toàn, gián sát và đưa ra những quy định cho các tổ chức ngân hàng, đảm bảo quyền lợi tín dụng của người dân nước Mỹ.
Kiềm hãm những rủi ro có thể xảy ra của hệ thống tiền tệ, giữ vững sự ổn định của thị trường tài chính và nền kinh tế.
Đưa ra những dịch vụ về tài chính với các tổ chức quản lý tài sản, những tổ chức nước ngoài chính thức cũng như chính phủ Mỹ, thực hiện công tác lãnh đạo trong vận hành hệ thống tiền tệ quốc gia.
3. Fed được ra đời như thế nào?
Dựa trên bối cảnh Đảng Cộng hòa luôn có những quan điểm trái chiều với Đảng Dân chủ trên nhiều khía cạnh vào năm 1910, nhưng đứng trước nguy cơ khủng hoảng kinh tế tài chính diễn ra, điều này bắt buộc 2 Đảng phải đồng ý với nhận định rằng hệ thống tiền tệ của Mỹ lúc bấy giờ còn thiếu sự linh hoạt, không đáp ứng kịp thời nhu cầu phát triển của Hoa Kỳ.
Sự kiện này đã hình thành nên lý do để Fed ra đời. Sau rất nhiều sự đấu tranh gay gắt giữa các đảng phái, đến tháng 11 năm 1913, Quốc hội xét duyệt “Đạo luật dự trữ liên bang” bắt nguồn từ ý tưởng của Aldrich Plan. Paul Warburg là người đầu tiên được Quốc hội chỉ định trở thành người điều hành Fed cùng nhiều chuyên gia tài chính khác. Fed chính thức hoạt động vào năm 1915, lúc này là nguồn lực tài trợ cho chiến tranh của Mỹ trong chiến tranh thế giới thứ nhất.
4. FED tăng lãi suất ảnh hưởng như thế nào?
Khi đã biết được quyền lực của Fed, theo bạn thì khi fed tăng lãi suất sẽ như thế nào? Ở thời điểm hiện tại, Fed có sự điều chỉnh lãi suất đều có mục đích sửa đổi để phù hợp hơn với thực tế diễn biến nền kinh tế Hoa Kỳ. Tuy nhiên, Fed nâng lãi suất không quá nhanh vì điều này có thể kìm hãm sự tăng trưởng quá nhanh hoặc sự tăng quá chậm cảu lãi suất. Khi lãi suất tăng chậm dễ dẫn đến lạm phát, khiến giá cả tăng cao..
Khi fed nâng lãi suất, điều này dễ làm chấn động dư luận, vì Hoa Kỳ là quốc gia có nền kinh tế lớn bậc nhất thế giới, có sức ảnh hưởng đến thị trường toàn cầu. Do đó mà nếu Mỹ điều chỉnh trong chính sách tài chính thì nền tài chính thế giới cũng bị tác động.
Nếu như fed tăng lãi suất, tiền sẽ hút về Mỹ. Lúc này một vài lĩnh vực sẽ bị ảnh hưởng khá nặng nề, ví dụ như các sản phẩm tài chính như bất động sản, vàng, chứng khoán, dầu,…. dẫn đến toàn thế giới bị ảnh hưởng theo.
4.1 Ảnh hưởng đến lãi suất ngắn hạn
Điều dễ thấy nhất khi Fed tăng lãi suất đó là làm cho lãu suất các ngân hàng liên bang tăng lên. Đây là loại lãi suất ngân hàng sử dụng cho các mức vay vốn ngắn hạn. Từ đó mà các cá nhân, doanh nghiệp vay vốn với lãi suất ngắn hạn cũng bị ảnh hưởng theo.
4.2 Ảnh hưởng đến lãi suất dài hạn
Không chỉ ngắn hạn, Fed tăng lãi suất cũng tác động không nhỏ đến lãi suất dài hạn. Nổi bật trong đó phải kể đến là khoản vay thế chấp cùng với trái phiếu doanh nghiệp. Từ đó, những thay đổi này làm ảnh hưởng đến trị giá tài sản của doanh nghiệp, và dĩ nhiên, thị trường chứng khoán cũng bị ảnh hưởng không ít.
5. FED tăng lãi suất ảnh hưởng như thế nào đến Việt Nam?
Mặc dù nằm ở bán cầu bên kia của Mỹ, nhưng việc fed nâng lãi suất cũng ảnh hưởng đến nền kinh tế của Việt Nam, cụ thể là:
5.1 Tác động vào nền kinh tế
Khi Fed tăng lãi suất, hút tiền về thì các doanh nghiệp cũng rút vốn về Mỹ, từ đó mà Việt Nam khó có thể hút vốn đầu tư từ các doanh nghiệp nước ngoài.
Một vấn đề nữa cũng ảnh hưởng khá lớn đến thị trường Việt Nam chính là tâm lý các nhà đầu tư bị ảnh hưởng khi FED nâng lãi suất. Nhiều người sẽ nghĩ là đồng đô la trong thời gian tới sẽ lên giá. Vì thế họ sẽ “găm giữ” đô la, không giao dịch, khiến cho tỷ giá trở nên mất ổn định. Và đây là một sự tác động không nhỏ đến nền kinh tế Việt Nam.
Một vấn đề cũng khá nghiêm trọng khi fed tăng lãi suất, đó là tâm lý của các nhà đầu tư bị tác động, nhiều người bắt đầu kỳ vọng sự tăng giá của đồng Đô la trong thời gian tới, lúc này họ giữ nhiều Đô la hơn, không thực hiện giao dịch làm cho tỷ giá dần mất sự ổn định. Từ đó làm ảnh hưởng đến đồng tiền Việt Nam và nền kinh tế Việt Nam
Nói tóm gọn lại, khi fed tăng lãi suất thì:
Lãi suất của đồng Việt Nam cũng bị ảnh hưởng nhưng không quá nhiều, lúc này các ngân hàng phải có sự kiểm soát chặt chẽ hơn để giảm thiểu sự những tác động đến đồng tiền.
Bên cạnh đó, các sản phẩm tài chính như ngoại tệ hay vàng lại có nhiều biến động. Đó có thể là dấu hiệu để mọi người đổ xô đi mua vàng, ngoại tệ nhưng cần có sự tính toán kỹ lưỡng.
5.2 FED tăng lãi suất tác động vào công nợ
Fed nâng lãi suất còn ảnh hưởng khá nhiều đến công nợ của Việt Nam, khi đồng tiền mất giá làm tăng công nợ, vì khi vay nợ và trả tiền đều phải bằng ngoại tệ. Từ đó mà việc fed tăng lãi suất sẽ hình thành gánh nặng công nợ khá lớn khiến các doanh nghiệp cũng như chính phủ điêu đứng.
Tuy vậy, vấn đề kiểm soát công nợ đã hoàn toàn có thể thực hiện vì kiểm soát công nợ không chị bị ảnh hưởng bởi tỷ giá mà còn nhiều yếu tó khác có thể tác động đến.
Lời kết
Và đó là những thông tin về ngân hàng trung ương liên bang Mỹ – Fed. Việc fed tăng lãi suất không chỉ ảnh hưởng đến nền kinh tế Mỹ mà còn tác động đến thị trường tài chính thế giới. Đó là lý do mà các nhà đầu tư luôn dành sự quan tâm đặc biệt cho Fed, nếu Fed có biến động, ắt họ cũng có những biến động nhất định.
