Ngày nay, ở thời mà công nghệ thông tin phát triển, mạng lưới internet được phủ sóng thì không thể phủ nhận sự tăng trưởng theo của nền kinh tế. Một trong những nguyên nhân dẫn đến sự phát triển tột bậc này đó là nhờ vào sự đầu tư lẫn nhau giữa các quốc gia trên thế giới, từ đó thuật ngữ fdi xuất hiện. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin về fdi là gì, nó ảnh hưởng như thế nào đến nền kinh tế cũng như so sánh về 2 khái niệm fdi là oda.
1. FDI là gì? ODA là gì?
FDI là từ viết tắt của cụm từ foreign direct investment, đây là sự đầu tư xét trong thời gian dài từ các cá nhân hoặc doanh nghiệp đến một quốc gia khác qua lập nhà máy, cơ sở sản xuất. Mục tiêu chính của fdi là mang về lợi ích dài hạn và tạo nền tảng quản lý.
ODA là cách gọi tắt của vốn hợp tác phát triển chính thức, đây là sự hỗ trợ không cần hoàn trả hay áp dụng tín dụng ưu đãi với mức lãi vay thấp từ chính phủ, các tổ chức liên hợp quốc hay tổ chức phi chính phủ, cơ quan tài chính quốc tế như ADB, WB, IMF.
ODA còn được gọi là viện trợ từ đối tác nước ngoài dành cho chính phủ và nhân dân của một quốc gia.
Nói kỹ hơn về FDI, tổ chức thương mại thế giới đã đưa ra khái niệm rằng: FDI – đầu tư trực tiếp nước ngoài diễn ra khi có một nhà đầu tư đến từ một nước ( quốc gia chủ đầu tư) nắm giữ một số tài sản của quốc gia khác (nước hấp dẫn đầu tư) kết hợp với những quyền nắm giữ tài sản này. Mặt về các quyền quản lý là yếu tố làm khác biệt FDI và những chỉ số tài chính khác.
2. FDI có bản chất và nguồn gốc như thế nào?
Tuy là FDI có khởi đầu chậm hơn những hoạt động về đối ngoại còn lại cho đến vài chục năm tuy nhiên FDI đã chiếm một vị trí quan trọng cực kỳ nhanh trong mối liên hệ về kinh tế đa quốc gia. Từ từ đã hình thành một xu hướng quan trọng trong lịch sử, một yếu tố khó có thể tách rời của mọi đất nước.
Xét về bản chất thì FDI chính là sự giao thoa về sự cần thiết của hai bên, một phía là nhà đầu tư còn phía còn lại là nơi nhận hay thu hút sự đầu tư này, cụ thể như sau:
- Trong FDI, giữa nhà đầu tư và đất nước được rót vốn thì phải xác định rõ quyền và nghĩa vụ hai bên.
- FDI tạo ra những quyền về quản lý và sở hữu đối với các nguồn vốn đầu tư vào.
- Những chính sách này sẽ đi kèm với các quyền chuyển nhượng công nghệ, kỹ thuật của bên đầu tư và quốc gia bản địa.
- FDI có mối liên hệ với việc mở rộng thị trường của những tổ chức, công ty đa quốc gia.
- FDI luôn đi chung với sự phát triển của cơ cấu tài chính đa quốc gia và nền thương mại toàn cầu.
3. FDI có những đặc điểm sau:
FDI là phương pháp đầu tư mang lại sự khả thi và tối ưu hiệu quả kinh tế khá cao. Do đó mà mục tiêu lớn nhất FDI mang lại đó là lợi ích dài hạn cho các nhà đầu tư.
Doanh thu từ các chủ đầu tư sẽ có tính chất là nguồn thu trong hoạt động kinh doanh chứ không phải lợi tức. Hình thức thu nhập này sẽ bị tác động gần như tuyệt đối bởi kết quả kinh doanh.
Nếu muốn hấp dẫn nguồn FDI, tăng nhanh tốc độ phát triển kinh tế thì các nước được đầu tư phải rạch ròi trong các hành lang pháp lý.
Mức độ đóng góp các bên thuộc vốn điều lệ hoặc nguồn vốn pháp lý là nền tảng để quyết định quyền và nghĩa vụ của từng bên. Bên cạnh đó, mức sinh lời và rủi ro của nhà đầu tư cũng sẽ thích ứng với mức độ này.
Chủ đầu tư có khả năng tự quyết định đầu tư, quyết định các hoạt động sản xuất và cũng sẽ tự chịu trách nhiệm về doanh số hay mức lỗ. Ngoài ra, họ còn linh động lựa chọn đầu tư vào mảng nào, đầu tư theo cách thức nào,… từ đó đưa ra các hướng đi có lợi nhất cho mình với FDI.
Phụ thuộc vào quy định từng quốc gia mà nhà đầu tư cần phải đóng ít nhất một số vốn thì mới có quyền kiểm soát doanh nghiệp nhận tiền đầu tư.
Bình thường thì FDI sẽ được thi hành từ việc hình thành mới hay mua lại một phần hoặc có thể cả một công ty đang hoạt động thông qua cổ phiếu.
4. FDI và sự tác động tích cực:
FDI thường sẽ do người nước ngoài trực tiếp quản lý và điều hành nên họ sẽ mang trách nhiệm cũng như kỹ năng cao.
Tận dụng được nguồn lao động cũng như những tài nguyên rộng lớn, giảm tỷ lệ thất nghiệp và công nhân được đào tạo kỹ càng.
Phát triển thêm thị trường kinh doanh và dẫn đến tăng thêm quy mô sản xuất, hoạt động sản xuất gia tăng, giá thành được giảm thích hợp với thu nhập người dân.
Không phải gặp hàng rào bảo hộ mậu dịch và phí mậu dịch của quốc gia thu hút FDI.
Thúc đẩy nền kinh tế phát triển thông qua rót vốn thêm vào nền kinh tế, xã hội của quốc gia.
Hình thành nguồn ngân sách doanh thu lớn cho cả hai trong hoạt động FDI.
5. FDI và sự ảnh hưởng tiêu cực:
Ở hoạt động FDI, chắc chắn ngoài những ảnh hưởng tích cực mà FDI mang lại cho nền kinh tế thì cũng khó lòng tránh được những mặt tiêu cực mà FDI đem đến bao gồm:
FDI sẽ mang đến nhiều gánh nặng ở một môi trường mới trong các mảng về chính trị hay có xung đột vũ trang. Hoặc đơn giản hơn là một vài xung đột nội bộ, các mâu thuẫn về tư duy của 2 quốc gia.
Trong hoạt động FDI, Khi một công ty rót vốn của minh đến một quốc gia khác thì có khả năng giảm đi nguồn vốn đầu tư quốc nội. Điều này tạo ảnh hưởng xấu đến việc tìm ra vốn để phát triển, tỷ lệ thất nghiệp tăng lên, vì vậy mà có tiềm năng làm cho nền kinh tế bị suy thoái. Những chính sách trong nước có khả năng biến đổi do các nhu cầu về đầu tư, những bên đi đầu tư hay có các biện pháp để có lợi cho bản thân.
Khi các doanh nghiệp cạnh tranh lẫn nhau sẽ có nhiều sự biến đổi đến từ các nguồn vốn FDI, điều này sẽ làm mất cân bằng cán cân kinh tế.
6. FDI và ODA có gì giống nhau?
Cả FDI lẫn ODA đều là nguồn vốn đề từ nước ngoài, chủ yếu là từ các quốc gia đang phát triển với nguồn lực kinh tế dồi dào và mạnh mẽ.
Những nguồn vốn này đều có khả năng mang lại những rủi ro lớn như rủi ro về hối đoái và các rủi ro thông thường. Điều này có vai trò khá chủ chốt ở các quốc gia đang phát triển.
Việt Nam là một quốc gia đang phát triển và cũng nhận về cả FDI và ODA để mở rộng hoạt động kinh doanh và thúc đẩy dự án phát triển, đi đôi với cơ sở hạ tầng quốc nội. Đặc biệt chúng ta đã có nhiều những thay đổi mang tính xây dựng và phát triển dựa vào FDI và ODA.
7. FDI và ODA có gì khác nhau?
FDI là tên viết tắt của nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trong khi ODS là hỗ trợ phát triển chính thức.
ODA là hình thức viện trợ từ những quốc gia giàu có để hỗ trợ những quốc gia nghèo khó hơn về các lĩnh vực phát triển kinh tế xã hội lâu dài, đến từ đầu tư các doanh nghiệp tư nhân với mức lời lớn hơn.
FDI có thể dịch chuyển khỏi đất nước nếu có các dấu hiệu không ổn định, lạm phát gia tăng hay những sự bất ổn định của chính trị tuy nhiên ODA lại không bị các yếu tố trên tác động đến.
Lời kết
Và đó là những thông tin về thuật ngữ FDI mà bạn cần quan tâm. Ở thời đại hội nhập, chúng ta đang dần hòa mình vào thế giới và thế giới cung đang tiến hành những bước chân mạnh mẽ ở Việt Nam. Sự đầu tư qua lại này sẽ thúc đẩy nền kinh tế đa quốc gia phát triển nhanh chóng và mang về công ăn việc làm cho nhân dân.
