Trong thị trường tài chính luôn tồn tại rất nhiều những khái niệm mới lạ mà có thể bạn chưa từng nghe qua bao giờ, những thuật ngữ này sẽ ảnh hưởng đến các mức lợi nhuận, lãi suất vay vốn của bạn mà bạn không hề hay biết. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin về khái niệm đòn bẩy tài chính công thức tính cũng như vì sao các doanh nghiệp thường hay sử dụng nó, bạn sẽ biết được nó ảnh hưởng như thế nào đến bạn và bạn làm được gì với nó.
1. Đòn bẩy tài chính là gì?
Đòn bẩy tài chính hay còn được gọi với tên là Financial Leverage, đọc ngắn gọn là FL. Đây là mức độ mà vốn vay được sử dụng trong tổng số nguồn vốn doanh nghiệp với sự kỳ vọng sẽ tăng ROE ( tỷ suất sinh lời trên vốn) hay RPS (doanh thu trên cổ phiếu thường).
FL là sự liên kết giữa mức vốn chủ sở hữu và nợ cần trả trong các hoạt động quản lý chính sách tài chính của một công ty. FL có giá trị cao ở những công ty mà tỷ lệ nợ cần thanh toán lớn hơn tỷ lệ của nguồn vốn chủ sở hữu. Ngược lại khi mà sự chênh lệch giữa hai tỷ lệ này thấp thì FL cũng nhỏ dần theo.
2. Đòn bẩy tài chính có mấy chỉ số?
Tỷ suất nợ trên tổng tài sản (D/A)
Chỉ số D/A, tức tổng nợ trên nguồn tài sản thể hiện doanh nghiệp đang sử dụng nợ ở mức độ như thế nào để hỗ trợ cho số tài sản của mình. Điều này tức là trong tổng số tài sản của doanh nghiệp thì có tỷ lệ bao nhiêu trong đó được tài trợ bởi nợ vay.
Chỉ số này bị ảnh hưởng bởi nhiều thành phần: lý do vay mượn, lĩnh vực kinh doanh của công ty, độ lớn doanh nghiệp, loại hình công ty. Tỷ số này muốn biết được đang cao hay thấp thì cần phải so sánh với tỷ lệ trung bình ngành.
Hệ số nợ trên vốn (D/C)
Công thức tính là tổng nợ chia cho tổng nợ cộng với vốn chủ sở hữu.
Chỉ số tổng nợ trên số vốn này cho những nhà nghiên cứu cũng như các trader biết được thông tin về khả năng tài chính cũng như công ty có cấu trúc tiền tệ như thế nào. Công ty nào có tỷ số D/C lớn hơn so với ngưỡng trung bình ngành thì công ty đó có khả năng không được tích cực về mảng tài chính.
Chỉ số tổng nợ trên vốn chủ sở hữu (D/E)
Chỉ số D/E này thể hiện được doanh nghiệp đó có mức độ lớn về tài chính như thế nào, cho nhà đầu tư nắm về tỉ số giữa mức nợ và số vốn doanh nghiệp dùng để thanh toán cho sản xuất kinh doanh. Đây được xem là chỉ số tỷ lệ FL được sử dụng rộng rãi nhất.
Hệ số đòn bẩy tài chính
Tổng tài sản trung bình trên vốn chủ sở hữu trung bình
Chỉ số này cho thấy được trong cả một khoảng thời gian thì tỷ lệ vốn vay và vốn chủ sở hữu trung bình. Doanh nghiệp có thể tự chủ được tình hình tài chính không cũng như có tận dụng được những lợi ích từ FL không từ hệ số này.
Hệ số chi trả lãi vay (EBIT/Chi phí lãi vay)
Chỉ số thanh toán lãi vay thể hiện độ lãi trước thuế cũng như đảm bảo việc doanh nghiệp có thể trả lãi suất được không.
Khi hệ số này lớn hơn 1 thể hiện công ty hoàn toàn có thể thanh toán lãi vay nợ.
3. Lý do FL được sử dụng rộng rãi:
Một vài nguyên nhân mà nhiều công ty sử dụng FL một cách phổ biến bao gồm:
Để giữ vững các hoạt động sản xuất kinh doanh, công ty thường phải dùng đến nợ vay, với lý do bù lãi cho việc thiếu nguồn vốn và kỳ vọng tăng lên hệ số ROE, tức lợi nhuận trên vốn hoặc EPS, doanh thu trên cổ phần.
Trên thực tế có thể thấy rằng có rất nhiều nhà giao dịch dùng đòn bẩy tài chính để thành công ở lĩnh vực đầu tư bất động sản và mang về số tiền lời rất lớn.
ví dụ: nếu bạn mua một ngôi nhà khi đang còn trong giai đoạn dự án sắp sửa thi công và được giảm khoảng 20% của 1.4 tỷ và sẽ thanh toán trước 280 triệu. Bạn vay tiền ngân hàng dựa vào chính sách vay ưu đãi lúc đó. Trong khi đợi dự án hoàn thành, bạn bán lại căn nhà này với giá 2 tỷ khi đã xây xong. Khi bán được ban có cho mình 600 triệu, trừ đi 400 triệu tiền vay ngân hàng, bạn mang về 200 triệu tiền lãi.
Đòn bẩy tài chính là một cách thức để nâng cao mức lãi sau thuế thông qua vốn chủ sở hữu, cũng là một dụng cụ để hạn chế mức tăng này. Việc doanh nghiệp thành công hay thua lỗ đều bị ảnh hưởng bởi cách chủ đầu tư chọn lựa cơ cấu tài chính, một điều mong ước chung của các chủ sở hữu là tăng cao lợi nhuận, và những nhà quản lý rất hay ưa dùng FL.
FL còn được nhiều công ty sử dụng như một “lá chắn thuế”. Lý do là những mức lãi vay cần thanh toán được xem là chi phí và sẽ tính vào trong nguồn doanh thu phải chịu thuế của công ty. Từ đó mà tiền thuế công ty phải đóng giảm dần, tăng cao mức lãi.
4. Công thức tính đòn bẩy tài chính
FL có độ lớn ở một ngưỡng lợi nhuận trước thuế cũng như lãi vay tính theo công thức bên dưới:
Khi đó, Ebit là khoản lời trước thuế và lãi vay, EPS là mức lãi của vốn chủ sở hữu. khi I là ký hiệu của mức lãi phải thanh toán sau một vài sự thay đổi thì có công thức bên dưới:
Trong đó:
F: là định phí không tính lãi vay
v: biến phí của 1 đơn vị sản phẩm
p: giá thành bán ra
Q: khối lượng bán được
Như vậy, nếu các nhà quản lý có cơ cấu vốn với khoản tiền vay nhiều thì sẽ mang về mức lời từ vốn chủ sở hữu tăng cao hơn ở mức lời trước thuế và lãi vay cao lên, ngược lại mức lời này sẽ suy giảm nặng nề hơn khi mức lời trước thuế và lãi vay đi xuống.
Những công cụ mà có cơ cấu tài chính với các khoản vay to hơn sẽ có khả năng mang về lợi nhuận của vốn chủ sở hữu nhiều tuy tuy nhiên đi kèm với đó là các rủi ro về tài chính cũng tăng lên.
5. Đòn bẩy tài chính và một vài lưu ý:
FL là một công cụ đem lại khoản lời cho công ty kinh doanh tuy nhiên vẫn có khá nhiều rủi ro. Do đó mà nhà quản lý cần để ý một vài điểm sau:
Nếu nhà quản lý không có định hướng sẽ có khả năng cao đi đến tình trạng khủng hoảng hay nếu nhà quản lý nhầm lẫn trong tính toán sẽ dẫn đến khó khăn trong doanh thu và từ đó tiềm tàng khả năng ngưng đọng vốn, thậm chi là phá sản nếu không kịp xoay sở.
Việc chọn được nguồn vốn cũng cần phải có sự cẩn trọng bởi vì nếu vay tiền với mức lãi cao thì lợi nhuận thu về cũng giảm, bên cạnh đó nếu xui rủi gặp những vấn đề thì nhà quản lý sẽ rất điêu đứng. Hãy chọn các ngân hàng lớn cho vay vốn ưu đãi như: Vietcombank, BIDV,…
Ngày nay thì đòn bẩy tài chính được sử dụng như một cách thức kích thích với sự kỳ vọng rằng tỷ lệ giữa mức sinh lời sẽ cao hơn mức lãi suất vay nợ, do đó mà trader phải suy tính cẩn thận trước khi muốn có lời từ chỉ số này.
Lời kết
Và đó là những thông tin về khái niệm đòn bẩy tài chính là gì mà bạn cần quan tâm. Bạn có thể thấy là thị trường tài chính thì muôn hình muôn vẻ, có rất nhiều cách để tiền đẻ ra tiền ở môi trường tài chính này. Vấn đề là bạn phải chịu khó tìm hiểu, nắm thật rõ để có thể áp dụng cho trường hợp của bản thân.
