Một trong những khía cạnh được nhiều nhà quản trị lẫn các nhà đầu tư, cổ đông, công ty đối tác quan tâm hàng đầu khi nhìn vào các báo cáo tài chính của một công ty đó là mức lợi nhuận mà doanh nghiệp có được. Yếu tố này sẽ bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác và thể hiện qua tỷ suất sinh lời của doanh nghiệp đó. Bài viết sẽ cung cấp thông tin về khái niệm này cũng như ý nghĩa, vai trò của nó.
1. Tỷ suất sinh lời là gì?
Tỷ suất sinh lời là tỷ lệ lợi nhuận có được thông qua đầu tư cho một dự án hay doanh nghiệp. Chỉ số này có giá trị quan trọng trong nền kinh tế. Vì nó được dùng nhằm quan sát mức sinh lời thông qua đầu tư. Tỷ lệ này càng cao thì khoản tiền nhận lại càng lớn.
Tỷ suất lợi nhuận được xem là mức phần trăm lợi nhuận hay lợi tức so với mức vốn bỏ ra từ đầu. Tỷ lệ này được đo lường dựa trên kỳ hạn là 1 tháng, 1 quý hay 1 năm.
2. Cách tính tỷ suất sinh lời chuẩn xác nhất
Dưới đây là công thức để đo lường được tỷ suất lợi nhuận:
FV = PV x (1+r)^n
Trong đó:
r: tỷ lệ lợi nhuận.
n: số lượng kỳ hạn.
PV (Present Value): dịch ra là giá trị hiện tại, hay có thể nói đây là số tiền bỏ ra ban đầu
FV (Future Value): Dịch là giá trị tương lai, đây là số tiền có được ở một thời gian nào đó trong thời gian tới.
Ví dụ:
Một người mua chiếc xe 5 tỷ, sau bán ra được 7 tỷ, người này khẳng định rằng mức sinh lời cảu anh ta là 40% tức là (7-5)/5. Tuy nhiên khẳng định như thế là chưa được đúng đắn.
Lý do là khi nhắc đến mức sinh lời là cần để cập đến kỳ hạn. Do đó cần phải ghi nhận chi tiết rằng tỷ suất sinh lời 40% kèm theo khung thời gian nào.
Khi người nay mua chiếc xe 5 tỷ rồi sau đó bán ra ở mức giá 7 tỷ trong vòng 1 năm thì tỷ suất lợi nhuận ở đây là 40%/năm.
Tuy nhiên khi người này giao dịch chiếc xe 5 tỷ và bán ra ở mức giá 7 tỷ trong khoảng 4 năm thì lúc này phải nói tỷ suất lợi nhuận là 40%/ 4 năm.
3. Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu
Định nghĩa: Để đo lường tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu, người ta sử dụng lợi nhuận có được chia cho tổng nguồn thu ở một kỳ cụ thể nào đó.
Công thức tính: ROS = (Lợi nhuận sau thuế/Doanh thu) x 100
Vai trò: các nhà đầu tư có nhu cầu tìm hiểu một cách khái quát thực trạng về vận hành, kinh doanh của một công ty. Bên cạnh đó hỗ trợ cho các nhà quản trị nắm được cụ thể số tiền bỏ ra và mức sinh lời nhận lại.
Ý nghĩa: hỗ trợ cho các công ty tìm ra những cách thức hợp lý nhằm chỉnh sửa về sự vận hành, hoạt động để cải tiến được sự tối ưu hiệu quả và mức sinh lời của công ty.
4. Tỷ suất sinh lợi
Định nghĩa: Tỷ suất lợi nhuận là tỷ lệ giữa toàn bộ nguồn sinh lời nhận lại cũng như mức vốn đầu tư ở một kỳ hạn cụ thể nào đó (1 tháng, 1 quý hay nửa năm,…)
Tỷ suất lợi nhuận gồm có 2 loại bao gồm tỷ suất lợi nhuận trên toàn bộ nguồn vốn chủ sở hữu và trên mức tài sản của tổ chức.
ROE – Tỷ suất lợi nhuận trên nguồn vốn chủ sỡ hữu:
Công thức ROE = (Lợi nhuận sau thuế / Vốn sở hữu) x 100
Vai trò: Tỷ lệ này sẽ hỗ trợ các nhà quản trị công ty tìm ra được ngưỡng sinh lời nhận lại thông qua bỏ tiền vào sự vận hành doanh nghiệp.
ROA – Tỷ suất lợi nhuận trên mức tài sản.
Công thức: (ROA) = (Lợi nhuận sau thuế / Toàn bộ tài sản) x 100
Vai trò: ROA là một thông số thể hiện được mức độ lợi nhuận từ toàn bộ tài sản tính cả vốn chủ sở hữu lẫn vốn từ vay nợ. Qua đây, phản ánh được sự hiệu quả trong kinh doanh của một tổ chức.
Do đó nhằm đo lường tỷ lệ này, phải xác định cả mức lãi vay nợ và mức thuế thu nhập của công ty. Được đo lường qua 2 công thức như sau:
ROA = (EBIT – mức lời trước lãi vay và thuế / toàn bộ tài sản) x 100
ROA = {Lợi nhuận sau thuế + lãi vay x (1 – thuế thu nhập doanh nghiệp)} : toàn bộ tài sản x 100
5. Ý nghĩa của tỷ suất lợi nhuận
Tỷ suất lợi nhuận mang một vai trò chính yếu trong các công ty do đây là một phương pháp tính toán, nhận định là công ty đang vận hành có tối ưu hiệu quả hay không.
Khi mà tỷ lệ lợi nhuận lớn hơn 0, điều này tức là doanh nghiệp đang vận hành tạo ra lợi nhuận.
Trái lại khi tỷ suất lợi nhuận nhỏ hơn 0, công ty này có tình hình hoạt động thua lỗ, các nhà quản trị cần đưa ra những chiến lược thay đổi để cải thiện điều này.
6. Vai trò của tỷ suất lợi nhuận
Để phân tích được mức độ sinh lời qua hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Dựa trên tỷ lệ lợi nhuận là lớn hơn hay nhỏ hơn 0 mà các nhà quản trị sẽ vạch ra được chiến lược thay đổi thích hợp.
Bên cạnh hỗ trợ nhà quản trị đưa ra các kế hoạch. Có nhiều quyết định quan trọng khác trong doanh nghiệp cũng bị ảnh hưởng bởi tỷ suất lợi nhuận. Quan sát kế hoạch được vạch ra dựa trên tỷ lệ này, thông qua đây đánh giá chiến lược nào là hợp lý.
7. Những yếu tố ảnh hưởng đến tỷ suất lợi nhuận cổ phiếu đối với nhà đầu tư
Thị trường: khía cạnh thị trường đóng vai trò chủ chốt do mức giá cổ phiếu đa phần bị ảnh hưởng do mức giá thị trường. Bên cạnh đó, phải chú ý thêm những ảnh hưởng phụ của khía cạnh này. Khi mà thị trường có sự biến động thì cũng tác động đến cổ phiếu có quy mô cao. Khi thị trường thay đổi có khả năng cổ phiếu sẽ được giá hay cũng có thể là mất giá và gây thua lỗ. Vì vậy, khi sở hữu cổ phiếu cần phải chú ý đến sự biến động của thị trường. Trái lại, khi quan ngại đến sự thay đổi của thị trường thì nên chú ý các chứng khoán mang quy mô nhỏ.
Quy mô: đây lá khía cạnh chủ yếu cần đánh giá sau khía cạnh về thị trường. Các trader cần phải chú ý quan sát về khoảng cách bình quân giữa tỷ suất sinh lời cổ phiếu cả nhỏ vừa lớn. Khi quan sát khoảng cách này tăng lên thì nên giao dịch loại cổ phiếu nhỏ và lớn. Bên cạnh đó phải nắm là khi giao dịch cổ phiếu lúc này mang lại lợi nhuận thấp và bán ra cao.
Giá trị: xét đến khía cạnh này, nhà đầu tư phải bám sát về khoảng cách bình quân giữa tỷ suất lợi nhuận của cổ phiếu lớn và nhỏ. Khi dự đoán được khoảng cách này chuẩn bị tăng lên, do đó nên giao dịch cổ phiếu mà có giá lớn và nhỏ. Bên cạnh đó khá giống với khía cạnh quy mô, nhà đầu tư phải nắm là khi đó cần giao dịch cổ phiếu ở mức sinh lời nhỏ và bán ở mức sinh lời cao.
Nhưng nhà đầu tư nên cẩn thận với các thông tin về lợi nhuận được đưa ra từ những doanh nghiệp ở lĩnh vực chứng khoán. Do có những doanh nghiệp đưa ra nguồn tin không uy tín về tình hình hoạt động để có thể lấy được lợi thế trên thị trường.
Lời kết
Và đó là những thông tin về tỷ suất sinh lời của doanh nghiệp mà bạn cần quan tâm. Đây là yếu tố chủ chốt mà mọi công ty lẫn các nhà đầu tư đều quan tâm khi nhìn vào cả kết quả hoạt động kinh doanh lẫn kết quả đầu tư. Nó thể hiện được số tiền lời sau khi kinh doanh họ có được là bao nhiêu, có hiệu quả hay không.
