Khi bạn tham gia đầu tư vào bất cứ thị trường nào hay việc gì có liên quan đến các sản phẩm tài chính, thì dĩ nhiên bên cạnh lợi nhuận thu về thì rủi ro cũng là rất cao. Hiện nay, có một cách để người ta mua bảo hiểm cho những rủi ro này, được gọi là cds. Bài viết này sẽ cho bạn biết cds là gì, nó có ưu nhược điểm như thế nào và vì sao bạn nên chọn mua hợp đồng bảo hiểm tài chính này.
1. CDS là gì?
Cds là viết ngắn gọn của cụm từ Credit Default Swap, là một dạng hợp đồng nhằm hoán đổi rủi ro tín dụng, hay được nhiều người biết đến hơn với tên gọi là công cụ chứng khoán phái sinh hay hợp đồng trao đổi rủi ro về vỡ nợ tín dụng.
Cds là một dụng cụ chứng khoán phái sinh mà nhà đầu tư có thể được hoán đổi hoặc bù đắp rủi ro về mặt tín dụng của mình với lại rủi ro về tín dụng của những nhà đầu tư khác.
Lúc đầu, cds được xem là một dạng hợp đồng bảo hiểm và đồng thời là một phương pháp để bảo vệ rủi ro về mặt tài chính. Ở hợp đồng này, người mua sẽ phải trả một loại phí có thể gọi là phí bảo kê rủi ro để khi có sự cố xảy ra, họ sẽ nhận được một khoản tiền bồi thường hệt như các dạng bảo hiểm khác.
Về sau này thì người ta sử dụng cds dưới dạng một sản phẩm đầu tư nên đã thay đổi bản chất của nó đi khá nhiều, không giống với những dạng bảo hiểm bình thường. Những người sở hữu cds không thật sự gặp vấn đề từ sự cố nào vì họ không cần thiết phải sở hữu các sản phẩm tài chính hoặc tài sản cơ sở.
2. Cds hoạt động như thế nào?
Về bản chất, cds có nét tương đồng với hợp đồng bảo hiểm, nhưng có những đặc trưng riêng về cách thực hiện của những loại chứng khoán phái sinh.
Chi tiết hơn, khi hai người mua và bán trao đổi qua lại với nhau dòng tiền, phía người mua cds sẽ trả một khoản phí được gọi là cds spread cho người bán đều đặn theo những mốc thời gian được quy định cho đến khi hợp đồng kết thúc. Thông thường thì mức phí cds có mối liên quan chặt chẽ với thứ hạng uy tín của phía người đi vay và đơn vị tính là điểm cơ bản (theo tỷ lệ %) hàng năm theo mỗi đơn vị giá trị của hợp đồng cds.
Doanh nghiệp càng có nguy cơ phá sản cao thì phí cds cũng ngày càng tăng theo. Mức phí này được chia theo quy định các mốc là 1 năm, 2 năm, 5 năm và 10 năm, khá tương tự với các mốc lãi suất có kỳ hạn trong ngân hàng, ở mỗi mốc thời hạn thì mức phí cds khác nhau. Được sử dụng nhiều nhất là phí cds 5 năm.
Người bán lúc này sẽ phải chi trả cho bên mua một số tiền bảo hiểm rủi ro theo cds, số tiền này sẽ bằng 0 khi không có rủi ro về phá sản và có giá trị bằng với khoản cho vay hay khi giá trị của trái phiếu có bảo hiểm khi bên đi vay hoặc bên phát hành trái phiếu vỡ nợ.
Hợp đồng cds là một dụng cụ phái sinh tín dụng được nhiều người sử dụng nhất và có thể liên quan đến trái phiếu, trái phiếu thị trường, chứng khoán đảm bảo thông qua thế chấp hay trái phiếu doanh nghiệp.
3. Cds có những ưu nhược điểm gì?
3.1 Ưu điểm
Cds, hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng vừa được dùng làm dụng cụ bảo vệ vừa được dùng làm dụng cụ đầu tư hợp lý.
Khi có chức năng bảo vệ: Cds được các trader, tổ chức, doanh nghiệp sở hữu trái phiếu hay đơn giản là khoản nợ mua để phòng trừ rủi ro có thể xảy ra.
Khi mang chức năng đầu tư: bên mua không nhất thiết phải có dụng cụ tín dụng cơ sở. Tuy nhiên, bên mua thường là các nhà đầu tư giỏi. Lúc này, nhà đầu tư có thể cân nhắc mua cds cho công ty mà đoán trước rằng không có xác xuất cần phải thành toán hoặc vỡ nợ về sau. Tiếp sau đó là bỏ ra một khoản tiền định kỳ khá nhỏ và đợi. Nếu công ty đó phá sản trái phiếu hoặc có những sự kiện về tín dụng thì bạn có thể thu lại một khoản hoàn tiền khá lớn từ cds.
3.2 Nhược điểm
Dĩ nhiên, bên cạnh những ưu điểm thì cds cũng có những nhược điểm của nó:
Cds có thị trường không được kiểm soát chặt chẽ và những hợp động có xu hướng được giao dịch quá nhiều dẫn đến khó có thể biết được ai là người đứng cuối các giao dịch. Có nhiều khả năng rằng bên mua không có đủ tiềm lực tài chính để tuân theo các quy tắc của hợp đồng, điều này tạo bất lợi cho việc định giá hợp đồng.
Vì bất cứ ai cũng có thể sở hữu cds mà không cần phải có tài sản có bảo hiểm, từ đó mà các bên tham gia mua bán cds có thể vay mượn đến mức vô hạn, từ đó tạo ra cảm giác “an toàn ảo”. Điều này tình cờ làm cho cds trở thành dụng cụ phái tinh đầu tư rủi ro cao. Ngoài ra, cds còn có thể phá nát các chính phủ vay nợ nhiều với độ uy tín thấp.
4.Tại sao nhà đầu tư nên chọn hợp đồng hoán đổi tín dụng cds
Có rất nhiều lý do để nhà đầu tư quyết định mua cds, và dĩ nhiên là không phải lúc nào cũng có liên quan đến phòng ngừa rủi ro và bảo vệ tài sản. Xét về bản chất thì thị trường tài chính là nơi các nhà đầu tư tham gia để kiếm lợi nhuận, và sau đây là một vài lý do nhà đầu tư nên chọn mua:
Đầu tư: Một chiến thuật đơn giản là mua vào tài sản, đợi khi tăng giá thì bán ra để có lời. Các trader thường mua cds như một bảo hiểm khỏi các nguy cơ suy giảm tín nhiệm tín dụng của tổ chức hay công ty phát hành. Bên cạnh đó, người ta còn có thể bán đi quyền bảo vệ cho người khác khi họ đã chắc chắn rằng tín nhiệm tín dụng của công ty hay bên bán sẽ có thể tăng cao. Vì vậy cds có thể được dùng như một dụng cụ bổ trợ giúp đánh giá độ uy tín của một tổ chức hay công ty.
Lợi nhuận từ chênh lệch giá: đây là kỹ thuật mà người ta mua bán cùng một loại tài sản trên nhiều thị trường khác nhau với chủ đích là kiếm lãi từ mức chênh lệch của giá trong ngắn hạn. Mối liên quan giữa cds là chênh lệch giá khá dễ hiểu. Khi giá cổ phiếu có dấu hiệu tăng, cds tức mức giao dịch hoán đổi tín dụng dần chặt chẽ hơn và ngược lại. Khi một doanh nghiệp không có nhiều khả năng phát triển, cds sẽ bắt đầu lỏng lẻo hơn và từ đó làm cho giá cổ phiếu công ty đi xuống.
Bảo hiểm rủi ro Hedging: những chiến thuật bảo vệ khỏi rủi ro còn được dùng như một cách thức bảo hiểm tài sản của người đầu cơ. Điều này giúp các trader phòng vệ được vốn khỏi các biến động không lường trước được. Lúc này, các ngân hàng hay một vài tổ chức tài chính bắt đầu tham gia giao dịch hợp đồng hoán đổi tín dụng cds với tư cách bên mua nhằm đề phòng về rủi ro vỡ nợ của bên đi vay. Ngoài ra, hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng còn có thể giúp các ngân hàng mở rộng kênh thanh toán tín dụng mà không ảnh hưởng đến mối quan hệ với bên cho vay.
Lời kết
Và đó là những thông tin về cds là gì cũng như nó hoạt động như thế nào trên các thị trường tài chính, có ưu nhược điểm gì và lý do bạn nên sử dụng mua cds. Khi trở thành một nhà đầu tư tài chính, rủi ro về các khoản lỗ cũng như trong tín dụng là muôn hình vạn trạng, vì vậy mà cds tồn tại như một dạng bảo hiểm khỏi các rủi ro này. Ngoài ra thì ngày nay người ta còn dùng cds dưới hình thức mang về lợi nhuận chẳng khác gì bảo hiểm thông thường, vì vậy, bạn nên bắt đầu tìm hiểu về cds từ bây giờ.
