Như bạn đã biết, thị trường tài chính, ngân hàng, đầu tư, tiền tệ có rất nhiều khái niệm và thuật ngữ khác nhau mà hiếm có ai thậm chí người làm trong ngành đều hiểu hết được những khái niệm này. Bài viết sẽ cung cấp thông tin về thêm 1 khái niệm không quá mới mẻ và xa lạ đó là tỷ giá chéo cũng như đặc điểm, ý nghĩa và cách để xác định tỷ giá này giữa hai đồng tiền trong tài chính.
1. Tỷ giá chéo là gì?
Tỷ giá chéo dịch sang tiếng anh là cross rate, tỷ giá này được tính bởi một đồng tiền trung gian giữa hai loại tiền tệ khác nhau. Các tìm ra tỷ giá chéo bị ảnh hưởng từ những đồng tiền yết giá qua trực tiếp hoặc gián tiếp đồng thời tìm ra tỷ giá mua vào, bán ra.
2. Cross rate có đặc điểm thế nào?
Khi các trader để ý đến giá trị của tỷ giá chéo thì sẽ không nhất thiết cần để ý đến những quy tắc căn bản của nền kinh tế Mỹ nếu một nhà giao dịch mua bán nhiều cặp tiền khác.
Tỷ giá chéo có tính thanh khoản thấp hơn, không được giao dịch nhiều so với những cặp tiền khác, đem đến nhiều ưu điểm cũng như rủi ro cho các trader. Do những cặp tiền tính theo cross rate không được theo dõi nhiều, các trader có khả năng đem về nhiều cơ hội mạnh mẽ để tìm hiểu các khía cạnh mới lạ về những sự chuyển động thị trường.
Cross rate mang về nhiều cơ hội cho những trader có ý định tìm kiếm cơ hội chênh lệch giá ở những cặp tiền không được sử dụng rộng rãi. Tính thanh khoản thấp sẽ gây ra nhiều biến động mạnh mẽ ở các giai đoạn hỗn loạn. Sự biến động mạnh đem về cho các trader nhiều cơ hội mang về mức lời lớn cũng như độ thua lỗ cao.
Tỷ giá chéo mang lại những hậu quá tiêu cực gồm tính thanh khoản thấp có khả năng đem lại sự chênh lệch giá mua vào hoặc bán ra lớn hơn và ở một vài trường hợp khắc nghiệt, những nhà đầu tư có thể gặp nhiều rắc rối khi muốn vào hoặc thoát ra khỏi lệnh họ đặt.
3. Ý nghĩa của cross rate:
Người ta xác định cross rate ở tình huống người đứng ở vị thế mua vào hoặc bán ra một cách tách biệt, khi bước chân vào thị trường, chỉ để ý đến duy nhất một tỷ giá chéo mà họ định sẽ mua hay bán ra.
Hiểu theo cách khác, bên mua hoặc bên bán chỉ cần để ý đến tỷ giá khi mua hoặc bán của họ chứ không để ý đến tỷ giá mua hay bán chênh lệch. Xét thực tiễn thì cross rate ở tình huống này được xem là một cross rate đơn.
Ví dụ: USD/VND = 22.655 và USD/EUR = 0.84 thì tỷ giá EUR/VND được tính là 22.655/0.84 = 26.970.
Ở các sàn giao dịch forex sẽ luôn xảy ra việc chênh lệnh giữa tỷ giá bán và tỷ giá mua vào, kèm theo với các ngân hàng yết giá, ngân hàng hỏi giá hoặc khách hàng đến từ ngân hàng đều ở những vị trí không giống nhau, vì vậy cần phải tìm ra tỷ giá chéo giữa những ngoại tệ theo các vị trí khác nhau.
Cách xác định cross rate theo những ngoại tệ ở các vị trí không giống nhau với các bên mua hay bên bán khác nhau được xem là cross rate phức.
4. Các cách tính cross rate:
4.1 Tính tỷ giá giữa 2 đồng tiền định giá
Tỷ giá chéo giữa hai loại tiền đều được đặt ở vị trí mà người ta tìm ra đồng tiền định giá thông qua lấy tỷ giá đồng định giá đem chio cho tỷ giá đồng yết giá.
Chi tiết: để tìm được tỷ giá mua của người mua, ta dùng tỷ giá bán theo ngân hàng đem chia cho ngưỡng tỷ giá mua từ ngân hàng và để tìm tỷ giá bán của bên bán, ta dùng tỷ giá mua của ngân hàng đem chia cho tỷ giá bán từ ngân hàng
Ví dụ: VND/USD và cặp tiền CNY/USD là tỷ giá yết, khi đó cross rate VND/CNY ở cả tính huống mua và bán đều được tính dựa trên công thức như hình:
Trong đó:
X gọi là tỷ giá mua và X + VND gọi là tỷ giá bán theo ngoại tệ đồng VND
Y gọi là tỷ giá mua và Y + CCNY gọi là tỷ giá bán theo ngoại tệ của đồng CNY.
4.2 Tính tỷ giá giữa 2 đồng tiền yết giá
Với hai loại tiền tệ mà đều được yết ở vị trí mà loại tiền yết giá, cross rate sẽ được tìm ra từ việc lấy tỷ giá loại tiền yết giá đem chia cho tỷ giá từ loại tiền mà giá cố định.
Chi tiết: để tính được tỷ giá mua của bên mua, ta dùng tỷ giá bán từ ngân hàng đem chia cho tỷ giá mua từ ngân hàng và để tính tỷ giá bán thì ngược lại.
Ví dụ như cặp USD/VND và USD/CNY là tỷ giá yết, để tính tỷ giá chéo VND/CNY ở hai tình huống cả mua và bán sẽ áp dụng theo công thức bên dưới:
Trong đó:
X gọi là tỷ giá mua và X + VND gọi là tỷ giá bán theo đồng ngoại tệ của VND.
Y gọi là tỷ giá mua và Y + CNY gọi là tỷ giá bán theo đồng ngoại tệ của CNY.
4.3 Tính tỷ giá giữa 2 đồng tiền yết giá và định giá
Với hai loại tiền tệ mà gồm một đồng được yết ở vị trí đồng yết giá cùng đồng còn lại được yết ở điểm đồng định giá có cross rate được tính thông qua lấy tỷ giá của đồng tiền yết đem nhân với tỷ giá đồng định giá.
Chi tiết: Để tìm tỷ giá mua từ bên mua, ta sử dụng tỷ giá bán từ ngân hàng sau đó nhân cho tỷ giá bán của ngân hàng và để tim tỷ giá bán từ bên bán, ta sử dụng tỷ giá mua từ ngân hàng đem nhân cho tỷ giá mua từ ngân hàng.
Ví dụ như có 2 cặp tiền VND/USD và USD/CNY là tỷ giá yết thì cross rate VND/CNY ở hai tình huống mua và bán được tính theo hình bên dưới:
Trong đó:
X gọi là tỷ giá mua và X + VND gọi là tỷ giá bán theo đồng ngoại tệ của VND.
Y gọi là tỷ giá mua và Y + CNY gọi là tỷ giá bán theo đồng ngoại tệ của CNY.
Ở thị trường ngoại tệ thì việc tỷ giá mua và bán chênh lệch với nhau là điều hiển nhiên. Mặc dù vậy, phụ thuộc vào điểm mà tại đó ngân hàng yết giá cũng như tỷ giá liên ngân hàng, hoặc có thể khách hàng hỏi giá để tìm ra cross rate của các cặp tiền tệ không giống nhau.
5. Các yếu tố ảnh hưởng đến cross rate
Người ta thường giao dịch cross rate chủ yếu với cặp EUR và JPY, những thành phần có tác động đến mối quan hệ này sẽ giống như những thành phần tác động đến mối liên hệ giữa đồng USD và những đồng tiền quốc tế mạnh còn lại như: sự chênh lệch về tiềm năng kinh tế mỗi quốc gia, lạm phát hay tỷ lệ lãi suất.
Tỷ giá chéo không bị tác động một cách trực tiếp từ sự lãnh đạo của đồng USD. Khi mua bán những cặp tiền như EUR/USD hay USD/JPY, điều này có thể gây ra các vấn đề cho những nhà đầu tư khi đánh giá thị trường, do những mối liên kết này đều bị tác động bởi đồng USD.
Nhìn chung thì một xu thế đi lên mạnh ở đồng USD, điều này có thể đồng Đô la sẽ đi lên trước gần như so với những đồng tiền còn lại. Nếu đồng USD suy thoái, có thể nó sẽ suy giảm lớn hơn so với các đồng tiền còn lại.
Mặc dù vậy, điều đó không nói lên việc mua bán những cặp tiền theo cross rate thì sẽ hoàn toàn bỏ qua nước Mỹ. Đây là đồng tiền lớn nhất trên thế giới, khi đồng USD phát triển có khả năng gây ra hiệu ứng gợn sóng ở thị trường tiền tệ mọi lúc.
Các hiệu ứng này thậm chí có khả năng tác động đến những cặp tiền không có liên kết với đồng USD. Có điều chúng chưa phải là thành phần quyết định quan trọng ở mối liên quan các cross rate.
Lời kết
Và đó là những thông tin về tỷ giá chéo mà bạn cần quan tâm. Nếu bạn đang định hướng đi theo lĩnh vực tài chính hay là trở thành một nhà đầu tư có ảnh hưởng đến tiền tệ thì nên tìm hiểu qua các khái niệm này, từng chút một sẽ giúp ích rất nhiều cho bạn sau này.
