Các loại hình tài sản khác nhau hiện nay từ cổ phiếu, doanh nghiệp, bất động sản, tài sản vốn đều có thể được định giá. Tuy nhiên, bài viết hôm nay sẽ chỉ đi sâu vào phân tích khía cạnh định giá đầu tư ở lĩnh vực chứng khoán, định giá cổ phiếu và doanh nghiệp cho các trader và nhà đầu tư cùng nắm rõ.
1. Định giá đầu tư là gì?
Đây là giai đoạn xác lập rõ ràng về trị giá và nguồn gốc của tài sản, kết quả định giá giúp cho nhà đầu tư phân tích được tiềm năng phát triển của tài sản đó đồng thời đánh giá được lợi thế trong kinh doanh của các doanh nghiệp hiện nay.
2. Vai trò của định giá
Định giá đầu tư có vai trò quan trọng trong đa lĩnh vực hiện nay. Hoạt động này không chỉ giúp chúng ta biết được công ty này có thực sự đáng giá hay không mà còn chỉ dẫn ra được tính tăng của cổ phiếu tương ứng. Kết quả sẽ cho biết được sự chênh lệch của giá cả và xác định rõ được cổ phiếu của công ty này liệu đang bị đánh giá một cách thái quá hay không.
Định giá đầu tư còn có vai trò làm rõ được các mối liên hệ giữa nền kinh tế, tài chính theo thời gian. Từ đó biết được những giá trị nào đang đi theo chiều hướng sai lệch hoặc đánh giá quá cao để điều chỉnh lại.
Không chỉ dừng lại ở đó, hoạt động này còn được dùng để phân tích khía cạnh tâm lý học của những nhà đầu tư bởi dù thị trường có lên xuống thất thường như thế nào nhưng hầu như tâm lý của con người vẫn không có gì thay đổi theo thời gian. Điều này đã được chứng minh trong thực tế, rằng các nhà đầu tư thường có tâm lý số đông và dựa vào các thông tin tung ra thị trường để đưa ra những quyết định riêng của mình.
Tuy nhiên, một khi đã trải qua được giai đoạn định giá thì khi đó, kết quả này chính là một trong những minh chứng then chốt nhất để hỗ trợ họ trong việc quyết định mua hay bán hoặc có nên đầu tư vào công ty này không. Bên cạnh đó, nó giúp cho chúng ta biết được phản ứng của cổ phiếu trước những biến động hoặc thông tin từ thị trường được tung ra như thế nào để chúng ta có thể phân tích chính xác nhất.
3. Phương pháp định giá
3.1. Phương pháp so sánh
Phương pháp định giá cực kỳ phù hợp với những nhà đầu tư mới khi tham gia vào thị trường không biết những cổ phiếu nào tốt. Phương pháp này hỗ trợ chúng ta biết làm thế nào để hiểu báo cáo của các công ty thì chúng ta sẽ tìm ra và hiểu được những cách thức mà họ đang làm là gì. Qua đó, chúng ta sẽ đưa ra được những nhận định của mình một cách chính xác nhất.
Khi đánh giá một cổ phiếu như thế nào là tốt thì chúng ta phải đánh giá được các tiêu chí tốt của loại cổ phiếu đó. Xem xét cổ phiếu đó có đang mạnh nhất ngành về mặt thị phần hay không hoặc cổ phiếu đó đang có lợi thế đặc biệt nào hoặc cổ phiếu có tốc độ tăng trưởng nhất ngành không. Ngoài ra, vấn đề về giá cổ phiếu ở trên sàn bây giờ so với cả giá trị nội tại cũng được chú ý, tức là so với tất cả các thông tin mà cổ phiếu đó đang tung ra thị trường thì giá cổ phiếu đang là cao hay thấp.
Ví dụ như cổ phiếu PNJ đang trên sàn là 100.000 nghìn, vậy thì nếu mà giá trị thực của PNJ là 80.000 nghìn thì giá của PNJ đang bị định giá quá tăng, hay nói cách khác đang được mua quá cao so với giá trị thực. Theo logic thông thường thì chúng ta được khuyên là nên bán cổ phiếu này nhưng làm thế nào để tìm ra được giá 80.000 đó?
Định giá những loại cổ phiếu này thì sẽ thường sử dụng 2 loại phương pháp chính đó là phương pháp so sánh và định giá dòng tiền. Thông thường, người ta sẽ sử dụng các phương pháp này để xác định xem cổ phiếu của một công ty có chất lượng và đạt đủ tiêu chuẩn để bỏ vốn vào hay không.
Phương pháp so sánh chính là so sánh cổ phiếu đó với những cổ phiếu cùng ngành. Lý do chúng ta không so sánh cổ phiếu khác ngành bởi vì bản chất kinh doanh của chúng khác nhau với thị trường, mô hình kinh doanh, công nghệ, lợi thế cạnh tranh khác nhau. Những nhóm chỉ số mà chúng ta cần chú ý khi so sánh như sau: Tiềm lực tài chính, P/E, P/B, P/Cash flow, giá trị doanh nghiệp/doanh số.
Các chỉ số này sẽ được xem xét một cách kỹ lưỡng dựa trên một loại chỉ số chung của ngành đó. Khi đó, chúng ta sẽ phân loại được những doanh nghiệp cùng ngành và đang có xu hướng bật lên dẫn đầu trong ngành. Đây chính là doanh nghiệp mà chúng ta cần phải lưu tâm.
3.2. Phân tích theo dòng tiền
Phương pháp yêu cầu tính toán lợi nhuận mà dòng tiền mang lại trong các năm tới như thế nào, bao nhiêu dựa trên mô hình kinh doanh và lợi thế phát triển hiện tại. Khi đã thu được kết quả về dòng tiền tương lai thì sẽ tiến hành chiết khấu theo một tỷ lệ hợp lý để về giá trị hiện tại. Bản chất của phương pháp này là đánh giá doanh nghiệp hiện tại bằng khả năng tạo ra dòng tiền trong tương lai ra sao.
Chúng ta có thể kiểm tra dòng tiền bằng cách đơn giản như sau: Nếu dòng tiền đang được chiết khấu là dòng tiền gốc thì đó là dòng tiền của vốn cổ phần. Nếu dòng tiền đang được chiết khấu là dòng tiền trước khi trả chi phí lãi thì chúng thường là dòng tiền của công ty.
4. Một số lưu ý khi định giá đầu tư
Ngay cả khi đã có trong tay các thông tin và số liệu phân tích thì chúng ta vẫn thể tránh khỏi những trường hợp bị dao động bởi những ý kiến từ bên ngoài. Do đó, khi định giá đầu tư nên chú ý những điều sau đây:
Thứ nhất, tránh để bị ảnh hưởng bởi những ý kiến của số đông về giá trị của một công ty hoặc một cổ phiếu khi không có sự định giá rõ ràng.
Thứ hai, trước khi cần định giá, cần tối thiểu hóa quyền lợi của các chủ thể trong cả trường hợp cổ phiếu của công ty không được đánh giá chính xác theo mức thấp.
Thứ ba, khi thuê bên thứ 3 để định giá thì cần cân nhắc đến những ý kiến chủ quan của một hay nhiều nhà phân tích tham gia vào quy trình trước khi đưa ra bất cứ quyết định nào dựa trên kết quả định giá. Mặc dù điều này không hoàn toàn phủ nhận lại các kết quả định giá nhưng nó cũng một mặt cảnh báo chúng ta rằng không nên tuyệt đối tin tưởng vào một kết quả duy nhất.
Cuối cùng, mọi cuộc định giá đều chịu tác động của tình hình kinh tế và các mức lãi suất. Nếu như nền kinh tế đang suy yếu có thể khiến cho người ta phải đánh giá lại tốc độ tăng trưởng một cách toàn diện mặc dù có thể lợi nhuận của các công ty hoạt động có tính chu kỳ mới phải chịu ảnh hưởng của sự suy thoái này.
5. Lời kết
Bài viết trên đây đã cung cấp cho các bạn về định giá đầu tư và vai trò, phương pháp định giá hiện nay. Hy vọng những chia sẻ này sẽ giúp cho không chỉ các nhà đầu tư mà còn tất cả mọi người có thêm được thông tin bổ ích về hoạt động định giá để phục vụ công việc phân tích sau này.
