Ở lĩnh vực sản xuất kinh doanh của những doanh nghiệp, có thể thấy để vận hành sự hoạt động diễn ra bình thường thì cần quản trị rất nhiều vấn đề, khía cạnh khác nhau. Một trong số đó là điều mà khiến nhiều nhà quản trị đặc biệt là ở các lĩnh vực hàng tiêu dùng nhanh hay ăn uống là hàng tồn kho. Bài viết sẽ cung cấp thông tin về hệ số vòng quay hàng tồn kho và các thông tin về hệ số này.
1. Hệ số vòng quay hàng tồn kho là gì?
Hệ số vòng quay hàng tồn kho có khả năng thể hiện được lượng hàng còn ở trong kho được giao dịch hay xuất kho đến với người mua trong bao lâu, thực hiện ra sao. Hệ số này thể hiện cho trung bình những lần mà lượng hàng tồn kho được dịch chuyển đi ở kỳ kế toán.
Chỉ số vòng quay hàng tồn kho được dịch từ tiếng Anh là Inventory Turnover. Đây là một hệ số phản ánh qua báo cáo tài chính được nhiều tổ chức quan tâm. Chỉ số này hỗ trợ nhà quản trị nhìn nhận được tình hình kinh doanh, hay được tích hợp ở những nền tảng quản lý bán hàng.
Khi đo lường được vòng quay hàng tồn kho đem lại nhiều giá trị đến với các tổ chức. Từ hệ số này, các nhà tài chính có thể xem được sản phẩm của công ty có lượng bán ra hiệu quả không. Bên cạnh đó có thể quản trị được lượng hàng còn trong kho, kho bán ra hơn. Thông qua các hệ số này, các nhà quản trị có thể vạch ra những kế hoạch thúc đẩy bán hàng đúng lúc và tối ưu. Hệ số inventory turnover càng lớn thì hoạt động kinh doanh càng tốt.
2. Công thức tính vòng quay hàng tồn kho
Chỉ số vòng quay hàng tồn kho phản ánh được công ty có giải quyết hiệu quả hay không được hiệu quả những loại hàng còn trong kho. Người ta thường tính chỉ số Inventory turnover như theo công thức sau:
Inventory Turnover = Cost of goods sold/Average Inventory
Trong đó:
Inventory Turnover là chỉ số vòng quay hàng tồn kho.
Cost of goods sold là giá vốn hàng bán
Average Inventory là giá trị trung bình hàng tồn kho.
Tức là dịch công thức này ra tiếng Việt là: chỉ số vòng quay hàng tồn kho = giá vốn hàng bán / giá trị trung bình hàng tồn kho
Chỉ số vòng quay hàng tồn kho này có thể đo lường thông qua một phương pháp khác, ta sẽ thay giá vốn hàng bán thành thu nhập. Những giá trị hiệu dụng khi xác định hệ số hàng tồn kho này cần được xác định trong phạm vi một chu kỳ kế toán cụ thể. Giá trị trung bình hàng tồn kho được xác định qua công thức dưới đây:
Trung bình trị giá hàng tồn kho = tổng của trị giá hàng tồn kho đầu kỳ và trị giá hàng tồn kho cuối kỳ chia cho 2.
Từ cách tính này, nhà quản trị có khả năng xác định chỉ số vòng quay hàng tồn kho dựa vào một cách tính giống nhau cho 4 quý gần đó nhất. Chi tiết: chỉ số vòng quay hàng tồn kho ở 4 quý trước đó bằng tổng giá vốn bán hàng ở 4 quý trước đó chia cho trung bình trị giá hàng tồn kho.
3. Mục đích của vòng quay hàng tồn kho là gì?
Hệ số hàng tồn kho này là một trong số các thông số tài chính có giá trị với những công ty. Hệ số này đem lại nhiều thông tin và có tầm quan trọng với những nhà quản trị trong việc đánh giá và đưa ra những xu thế tiềm năng cho công ty. Đây còn là cách thức nhận định tổng quan để các cổ đông xem xét được thực trạng tài chính và liệu doanh nghiệp có thể phát triển mạnh mẽ hơn của các tổ chức.
Chỉ số Inventory Turnover phản ánh được mức trung bình số lần hàng tồn trong khi được luân chuyển trong kỳ kế toán. Chỉ số này thể hiện được hàng được bán ra trong thời gian bao lâu, mau hay chậm, lượng hàng còn tồn ở trong kho là nhiều hay không đáng kể. Hệ số này ở những báo cáo tài chính cuối kỳ sụt giảm qua các năm thể hiện được mức rủi ro cũng suy giảm qua từng năm.
Nhưng dựa vào những nhà phân tích chỉ số này thì khi nó quá cao cũng phản ánh thông tin rằng doanh nghiệp có lượng hàng tồn trong kho không được nhiều. Khi đó có khả năng dẫn đến các bất lợi cho công ty khi mà đột ngột diễn ra một mức nhu cầu cao cho loại hàng hóa đó. Khi không đủ lượng hàng tồn kho khi lượng cung tăng có thể làm doanh nghiệp mất khả năng cạnh tranh với đối thủ của mình.
Bên cạnh đó hệ số hàng tồn kho quá lớn còn thể hiện được mặt hàng nguyên vật liệu dự trữ dành cho việc xuất khẩu cũng không có sức tác động đến quá trình và dây chuyền sản xuất của công ty. Do đó mà các nhà quản trị cần phải đưa ra cách thức quản trị hệ số này ở mức trung bình, bảo đảm được lượng hàng trong kho được ổn định và đủ để đáp ứng lượng cung của khách hàng.
Phụ thuộc vào mỗi mảng kinh doanh và mỗi giai đoạn phát triển mà hệ số hàng tồn khi này sẽ ở ngưỡng trung bình hay quá cao. Bình thường thì hệ số hàng tồn kho này ở ngưỡng thấp khi mà công ty thực hiện việc mua lại nguyên liệu ở ngưỡng giá nhỏ.
4. Inventory turnover ở mức bao nhiêu là tốt?
Để trả lời cho câu hỏi chỉ số inventory turnover nên ở ngưỡng bao nhiêu thì dường như khó có thể trả lời chính xác được với vòng quay hàng tồn kho. Chính vì từng loại hình kinh doanh, lĩnh vực hoạt động riêng biệt mà chỉ số vòng quay hàng tồn này cũng sẽ khác nhau.
Lấy ví dụ như một tổ chức buôn bán thời trang, có chỉ số vòng quay hàng tồn kho lấy bình quân khoảng 4-6 tháng. Ở những gian hàng buôn bán phụ tùng, nội thất ô tô thì hệ số này lại kéo dài đến 40 vòng/năm. Về bản chất thì những lĩnh vực mà có mức sinh lời càng nhỏ thì số vòng quay hàng tồn càng lớn và trái lại.
Chỉ số vòng quay hàng tồn kho là một thông số bình quân ở khoảng 1 năm, nhưng thông số này có khả biến động đột ngột khi những công ty đưa ra các kế hoạch bán hàng ví dụ như chiết khấu, khuyến mãi, tung sản phẩm mới,… Điều này sẽ tác động đến hệ số hàng tồn kho làm cho chúng biến đối. Để xác định được con số chi tiết nhất thì nhà quản trị cần phải xem xét đến hai yếu tố sau đây:
Nhận xét và so sánh với những đối thủ ở cùng lĩnh vực, phân khúc tương tự.
So sánh với những thông số trước đó của tổ chức để vạch ra những chiến lược ở thời gian tới.
5. Phương án tối ưu của vòng quay hàng tồn kho
Để cho hệ số này được cải thiện hơn, nhà quản trị có thể dùng vài cách thức như sau:
Kích cầu: Thực hiện chiết khấu hay xúc tiến bán hàng.
Tăng giá trị mua hàng: Dùng những cách thức như: bán thêm, bán chéo, nâng cao chất lượng phục vụ.
Giảm giá nhập hàng: Khảo sát các supplier có giá cạnh tranh hay xem xét lại với supplier hiện tại về giá cả nhập hàng.
Chia nhóm sản phẩm: Quản trị và chia ra những mặt hàng bán nhanh hay bán chậm
Khuyến khích khách đặt hàng trước: Với những mặt hàng mà trị giá cao nên dùng những chiến lược thúc đẩy khách hàng pre-order, để có thể khảo sát tình hình và nhu cầu, từ đó dự phòng hàng tồn.
Lời kết
Và đó là những thông tin về hệ số vòng quay hàng tồn kho mà bạn cần quan tâm. Đây là một trong những điều quan trọng ở các khía cạnh quản trị doanh nghiệp mà nhiều nhà quản lý hết sức quan tâm. Để giải quyết được điều này cần nhiều nguồn lực, kế hoạch khác nhau và sự linh động trong cách xử lý.
