Ngày nay, khi mà thời đại mà cuộc sống con người ngày càng trở nên tích cực hơn, người ta tích trữ nhiều hơn và từ đây mà có nhiều dòng tiền hơn, nào là tiết kiệm, cho vay, cần vay, đầu tư, thuế chính phủ,… Các yếu tố này tương tác và vận hành với nhau qua một hệ thống nhất định. Bài viết sẽ cung cấp thông tin về hệ thống tiền tệ là gì và các đặc điểm cần quan tâm.
1. Hệ thống tài chính là gì?
Hệ thống tài chính dịch sang tiếng Anh là financial system, đây là hệ thống những bên trung gian tài chính như ngân hàng, bảo hiểm,… và các thị trường tài chính ( chứng khoán,…) mà tại đây các sản phẩm tài chính ( tiền gửi, chứng khoán, tín phiếu,…) được giao dịch có liên quan đến vay, gửi tiền.
Những thị trường cũng như bên trung gian tài chính này mang nghĩa vụ quan trọng đối với nền kinh tế dưới dạng là hình thức gửi tiền, tiết kiệm, xoay vòng tài chính đến người cần tiền. Chúng có một vai trò rất chủ chốt đó là điều tiết nhu cầu của người có tiền và nhà đầu tư, từ đây hình thành nên những hạn mức đầu tư nhiều hơn ngay cả khi chúng không tồn tại.
Về bản chất thì đa số mọi nhà đầu tư đều kỳ vọng gửi tiền đến nơi nào có lãi suất cao và rủi ro thấp, mang tính thanh khoản cao, dễ dàng xoay nguồn tiền của mình, có lợi tức lớn để tránh khỏi sự mất giá của đồng tiền từ những khoản tiền gửi và hình thành nguồn thu thụ động. Các nhà đầu tư khi cần nguồn tiền vay với những khối lượng khác nhau để phục vụ cho kế hoạch tài chính và vốn trong ngắn hạn, trung hạn đến dài hạn khi thị trường không có sự ổn định. Những định chế tài chính thực hiện điều này theo 3 hướng sau:
Kêu gọi những khoản tiền gửi nhỏ từ nhiều cá nhân, từ đây mang lại nguồn vốn lớn để góp vào cho những dự án đầu tư.
Sở hữu đa dạng cơ cấu tài sản và cho vay nợ dưới nhiều lý do riêng biệt để có được tối ưu hiệu dụng quy mô cao, mức sinh lời cao bên cạnh đó giảm thiểu được rủi ro.
Sử dụng nhiều nguồn lực từ nhiều đối tượng tiết kiệm để hỗ trợ cả nguồn tài chính trong ngắn và dài hạn với nhiều nhà đầu tư.
Ý nghĩa
Khi hệ thống tài chính được diễn ra hiệu quả và vận hành tốt, tối ưu thì đây là một yếu tố rất quan trọng mà một nền kinh tế hiện đại cần có trong thời đại mà chuyên môn hóa nhiều như ngày nay.
2. Đặc trưng
Financial system được chia ra thành hai yếu tố quan trọng là trung gian tài chính và thị trường tài chính.
Ở thị trường tài chính, nhũng đối tượng có nguồn vốn sẽ luân chuyển đến đối tượng cần phải vay vốn.
Ví dụ ở sản phẩm tài chính là trái phiếu doanh nghiệp. Những doanh nghiệp có khả năng phát hành trái phiếu ra thị trường để huy động nguồn vốn từ các chủ nợ nhằm tái đầu tư hay mở rộng quy mô. Với các đối tượng có tiền sẽ mua các loại trái phiếu này để nhận mức lãi theo quy định.
Cách thức này còn được xem là tài chính trực tiếp . Giao dịch cổ phiếu còn được xem là phương thức tài chính trực tiếp qua nhiều thành phần của hệ thống này.
3. Hệ thống tài chính bao gồm các thành phần chính như:
Tài chính công (có ngân sách chính phủ và những quỹ không thuộc ngân sách).
Tài chính doanh nghiệp.
Thị trường tài chính (trong đó có thị trường tiền tệ và thị trường vốn).
Tài chính quốc tế.
Tài chính đối tượng cá nhân, hộ gia đình.
Tài chính những quỹ xã hội.
Tài chính trung gian ( trong đó có tín dụng, bảo hiểm).
Những thành phần này có mối gắn kết gần gũi với nhau, giúp cho sự phát triển trong financial system.
Trung gian tài chính
Lấy ví dụ là các ngân hàng, tổ chức cho vay, quỹ tương hỗ ,… Những bên trung gian tài chính này sẽ thực hiện các chức năng liên kết giữa những đối tượng có dư tài chính và đối tượng cần nguồn tài chính. Nhưng họ cần có sự gắn kết với nhau gián tiếp từ những bên trung gian.
Ví dụ như bạn sẽ đem gửi số tiền tiết kiệm của mình vào nhà băng dưới hình thức tiền gửi, ngân hàng sẽ sử dụng số tiền này cho vay với các công ty nào đó cần. Vì vậy đây được xem là các thức gián tiếp tài chính.
Tuy là nguồn tài chính về cơ bản sẽ luân chuyển từ bạn là người có dư tài chính đến các công ty cần những khoản vay này, tuy nhiên ở giấy tờ thì bên vay tiền bạn bản chất lại là ngân hàng chứ không phải các công ty cần vốn, bên cho các công ty mượn nợ cũng là các ngân hàng chứ cũng không phải bạn.
4. Cấu trúc của hệ thống tài chính
Một financial system sẽ có cấu trúc gồm có nhiều nguồn vốn và bên điều tiết nguồn vốn như: các công ty, ngân sách chính phủ, bên tài chính trung gian, thị trường tài chính, tài chính cá nhân và các quỹ xã hội, tài chính đa quốc gia.
Những nguồn vốn là các yếu tố mà tại đây hình thành nên được nguồn tài chính, bên cạnh đó là nơi hấp dẫn các dòng tiền, nhưng ở một mucs độ và giới hạn riêng biệt. Khi nền kinh tế vận hành, những nguồn vốn này có mối gắn kết qua lại với nhau thường xuyên từ vài mối gắn kết cụ thể.
5. Ngân sách Nhà nước
Ngân sách chính phủ sẽ có mối liên hệ đi liền với những vai trò, nhiệm vụ của chính phủ, bên cạnh đó và hình thức thiết yếu để có thể tiến hành những nhiệm vụ cần thiết của hệ thống chính quyền nhà nước. Khi mà nền kinh tế thị trường có đủ điều kiện, ngân sách chính phủ còn mang một vai trò quan trọng trong sự điều phối nền kinh tế xã hội vĩ mô. Đây là nhiệm vụ định hướng phát triển sản xuất, điều phối thị trường, giữ giá cả ổn định cho đời sống an sinh xã hội. Để tiến hành được các nghĩa vụ này, ngân sách chính phủ cũng cần có những nguồn tài chính được huy động qua những nguồn vốn từ chính sách phù hợp.
5.1 Tài chính dân cư và các tổ chức xã hội
Đây được xem là một nguồn vốn quan trọng thuộc hệ thống tài chính. Những quốc gia có nền kinh tế phát triển thì những hoạt động tài chính cũng phát triển và ở Việt Nam thì những hoạt động tài chính đã phản ánh được rằng khi đưa ra các chính sách phù hợp, chúng ta có thể kêu gọi được một nguồn tài chính lớn từ những hộ gia đình nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, bên cạnh đó còn hỗ trợ thực hiện những chiến lược và định hướng tiêu dùng của chính phủ.
5.2 Tài chính đối ngoại
Financial System ở một nền kinh tế thị trường, khi mà kinh tế có mối quan hệ vượt ra khỏi biên giới thì hệ thống này còn là một nền tảng mở với các quan hệ đối tác tài chính đang dạng và tiềm năng. Trên thực tiễn thì các mối tương quan này không đi sâu vào một nguồn vốn cụ thể mà được phân chia, len lỏi giữa những mối tương quan khác nhau.
Nhưng chính vì tính chất đặc trưng và có một vai trò cực kỳ quan trọng với các mối tương quan tài chính đối ngoại nên người ta đồng ý rằng nó tạo ra một khía cạnh tài chính mang tính chất độc lập. Ở các kênh huy động của tài chính ví dụ như tài trợ hay chi trả xuất nhập khẩu…
Lời kết
Và đó là những thông tin về hệ thống tài chính mà bạn cần quan tâm. Có thể thấy rằng chúng ta luôn bị tác động bởi nguồn tài chính, chúng ta cũng là thành phần và cũng là người tác động lên yếu tố tài chính trên một hệ thống, thị trường. Do đó các thông tin về hệ thống này cần được tìm hiểu và nắm kỹ càng.
