Thị trường là gì? Phân loại thị trường trong nền kinh tế

0
2035

Thị trường chính là nơi tập trung trao đổi, giao dịch, mua bán của nhiều chủ thế khác nhau trong một nền kinh tế. Từ rất lâu khi con người hình thành đã xuất hiện thị trường và nó được tồn tại dưới nhiều hình thức. Cho đến thời điểm này, thị trường đã phát triển và trở nên đa dạng hơn và phân hóa theo nhiều đặc điểm và tính chất khác nhau. Vậy hiện tại có những thị trường nào trong nền kinh tế và làm thế nào để phân loại thị trường.

1. Thị trường là gì?

Thị trường được hình thành từ rất lâu và nó đã gắn liền với quá trình lưu thông và sản xuất hàng hóa. Thị trường tạo cơ sở cho những hoạt động giao thương của các chủ thể trong nền kinh tế. Đây chính là nơi mua bán và trao đổi giữa bên sản xuất và bên có nhu cầu.

phân loại thị trường
Thị trường trong nền kinh tế.

Theo góc độ kinh tế học, thị trường là sự xuất hiện của hai chủ thể đó là cung và cầu. Trong đó những người bán và mua hàng cùng cạnh tranh với nhau một cách tự do và bình đẳng. Quy mô của thị trường sẽ được xác định dựa vào số lượng người bán và người mua có mức độ như thế nào. Giá cả hàng hóa hay dịch vụ trên thị trường đều sẽ được yếu tố cung cầu quyết định. Đây chính là mối quan hệ của bên sản xuất và bên tiêu dùng.

2. Thị trường trong nền kinh tế có chức năng gì?

Chứng năng chính và quan trọng nhất của thị trường đó là thực hiện trao đổi hàng hóa. Quá trình trao đổi hàng hóa sẽ phải đảm bảo tuân thủ một số quy định chung tùy thuộc vào từng loại thị trường tham gia.

Tùy vào cách phân loại thị trường mà những quy định chung đấy sẽ có phần khác nhau. Cụ thể nếu nói đến việc mua hàng hóa tiêu dùng người mua sẽ cần phải đến trực tiếp để gặp mặt nhau nếu không xét đến yếu tố mua hàng online. Nhưng đối với các thị trường tài chính thì sẽ cần đến những đơn vị trung gian trên thị trường để giao dịch.

Đối với một số thị trường sẽ có những hình thức mua bán có sự mặc cả hay trả giá với nhau về những loại hàng hóa này. Tuy nhiên, điều này sẽ hiếm khi xảy ra đối với một số thị trường khác. Thế nhưng dù là thị trường được phân loại theo hình thức nào đi nữa thì sự tác động giữa bên mua và bên bán vẫn sẽ diễn ra.

3. Phân loại thị trường theo bản chất hoạt động

3.1 Cạnh tranh hoàn hảo

Phân loại thị trường dưới góc nhìn cạnh tranh hoàn hảo đó chính là thị trường mà những tổ chức sẽ cùng hoạt động một cách công bằng và không hề gây tác động và chi phối đến giá các mặt hàng.

phân loại thị trường
Thị trường cạnh tranh hoàn hảo.

Phân loại thị trường cạnh tranh hoàn hảo dựa vào những yếu tố sau:

Có số lượng người bán hàng hóa độc lập và không hề liên kết với nhau. Đồng nghĩa với những giao dịch mua bán của những người này không hề làm tác động đến giá cả của hàng hóa. Điều này thể hiện thị trường không có sự thao túng về giá.

Những sản phẩm trên thị trường có một sự đồng nhất và có thể thay thế vị trí qua lại. Nếu thị trường không đảm bảo được yếu tố này. Nếu doanh nghiệp đưa ra thị trường một sản phẩm độc nhất và hoàn toàn vượt trội so với đối thủ, sản phẩm này sẽ bị chi phối bởi giá cả.

Doanh nghiệp không hề bị tác động và có thể tự do tham gia và rút khỏi thị trường. Thị trường cạnh tranh hoàn hảo có nghĩa những chủ thể trong thị trường có thể tự do mua bán. Họ có thể tự do tham gia để trao đổi hàng hóa ở một mức giá phù hợp. Đồng thời những chủ thể này cũng có thể thoát ra khỏi thị trường mà không hề chịu những tác động hay cản trở nào.

3.2 Thị trường độc quyền

Đây là hình thức phân loại thị trường thứ hai. Theo đó thị trường sẽ gồm những tổ chức hoạt động sản xuất các loại hàng hóa mà không đối thủ nào có thể tạo ra. Có nghĩa là không có một sản phẩm nào có thể thay thế được nó.

Những lý do khiến sản phẩm trở nên độc quyền:

Băng sản chế chính là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng độc quyền trên thị trường. Đây là bảng quyền đối với những sáng chế về công nghệ.

Những yếu tố đầu vào cũng sẽ làm cho sản phẩm trở nên độc quyền. Một sản phẩm khi đã kiểm soát được những nguyên liệu cấu thành sản phẩm nào đó có khả năng trở thành một sản phẩm độc quyền.

Trường hợp được chính phủ quy định cho một doanh nghiệp nào đó cung cấp và phân phối các loại dịch vụ đặc thù riêng biệt. Điều này sẽ làm dẫn đến tình trạng độc quyền trên thị trường.

4. Một số những ví dụ về phân loại thị trường

4.1 Thị trường tự do

phân loại thị trường
Thị trường kinh tế tự do.

Phân loại thị trường dựa vào những quy định, chính sách được ban hành của chính phủ. Theo đó, thị trường tự do là nơi mà những hoạt động kinh tế không bị chính phủ can thiệp. Thị trường tự do có thể tồn tại những hạn chế đó là sự độc quyền khi kiểm soát hoàn toàn những nguồn cung. Khi có nguy cơ xảy ra sự độc quyền, chính phủ sẽ phải thực hiện những biện pháp tác động, can thiệp vào vấn đề này để tránh xảy ra những tác động tiêu cực đến thị trường. Làm ảnh hưởng đến đời sống của người dân của quốc gia.

4.2 Thị trường tiền tệ

Trong lĩnh vực này có thể phân loại thị trường theo nhiều tiêu chí khác. Tuy nhiên, về tổng quan thì thị trường tiền tệ sẽ hoạt động liên tục không ngừng nghĩ. Dòng tiền sẽ liên tục di chuyển từ các tổ chức tài chính, người tiêu thụ, nhà đầu tư, chính phủ…

4.3 Thị trường chứng khoán

Chứng khoán là một thị trường có sự đa dạng trong các thức hoạt động và tương đối phức tạp. Thị trường này là nơi những nhà đầu tư có thể sử dụng nguồn tiền của mình để góp vốn vào những doanh nghiệp và tổ chức có khả năng hoạt động hiệu quả. Mọi giao dịch trên sàn chứng khoán đều hoạt động theo hình thức giao dịch trực tuyến. Tuy nhiên, nó vẫn sẽ có những địa điểm để hỗ trợ những chủ thể tham gia trên thị trường.

4.4 Thị trường hàng hóa

Đây có thể nói là thị trường đầu tiên hình thành và là cơ sở cho nền kinh tế và sự phát triển của những thị trường khác trong nền kinh tế. Những sản phẩm trong thị trường này sẽ bao gồm rất nhiều loại hàng hóa. Từ những mặt hàng nhiên liệu như xăng dầu cho đến những loại hàng hóa tiêu dùng hàng ngày cư thực phẩm, thức ăn. Ngoài ra còn khá nhiều những loại hàng hóa về mặt tài chính khác như trái phiếu, tín phiếu….

4.5 Hàng hóa trọng yếu và thi trường công nghiệp

Việc phân loại thị trường hàng hóa trong yếu hỗ trợ cho những tổ chức trong quá trình sản xuất có thể mua được những loại hàng hóa, nguyên liệu phục vụ cho quá trình tạo ra sản phẩm. Có khá nhiều những dịch vụ và hàng hóa phục vụ nhu cầu này. Những giao dịch này xuất hiện thường xuyên với giá thấp và số lượng lớn.

5. Tổng kết

Thị trường là một yếu tố không thể thiếu trong bất cứ nền kinh tế nào. Trải qua sự phát triển lâu dài, ngoài những thị trường hàng hóa cơ bản thì các thị trường tiền tệ và tài chính đang dần nổi lên và là nơi đầu tư thu hút nhiều sự chú ý. Và dù là phân loại thị trường theo tiêu chi nào đi nữa. Yếu tố gắn liền và tác động qua lại lẫn nhau vẫn là những chủ thể mua bán. Đây chính là yếu tố để một thị trường có thể tồn tại.

BÌNH LUẬN

Vui lòng nhập bình luận của bạn
Vui lòng nhập tên của bạn ở đây