Lạm phát là gì? Nguyên nhân chính tác động đến lạm phát

0
3052

Lạm phát (chỉ số giá tiêu dùng: CPI) đối với nền kinh tế trên thế giới là một vấn đề nguy hiểm. Chính vì thế tất cả các quốc gia trên thế giới phát triển đều quan tâm đến việc kiểm soát CPI hoặc duy trì nó ở mức thấp nhất có thể. Có thể nói đây là một trong những mục tiêu của các nước trong quá trình phát triển kinh tế. Nhiều người lần đầu nghe đến lạm phát sẽ cảm thấy khó hiểu. Vậy hãy cùng chúng tôi giải đáp thuật ngữ này ngay sau đây.

1. Lạm phát là gì?

Lạm phát là một thuật ngữ gọi chung cho sự tăng giá liên tục của hàng hóa. Khi mức giá tăng cao theo thời gian làm đơn vị tiền tệ đó mua được ít dịch vụ và hàng hóa hơn trước đây. Nói cách khác lạm phát là sự biểu diễn sức mua của một loại tiền tệ nào đó.

2. Phân loại lạm phát trên thị trường kinh tế

Lạm phát tự nhiên: Mức CPI này thường biểu diễn ở 1 con số(0 – 10%). Tại mức CPI này nền kinh tế có mức biến động giá tương đối. Nền kinh tế lúc này hoạt động bình thường, giá cả tăng chậm. Đồng thời lãi suất tiền gửi thấp và không có hiện tượng tích trữ hàng hóa.

Lạm phát là gì? Nguyên nhân chính tác động đến lạm phát
Những yếu tố tác động đến chỉ số giá tiêu dùng.

Lạm phát phi mã: Mức CPI lớn(10 đến 1000%) hiện tượng này xảy ra khi giá hàng hóa tăng nhanh với tỉ lệ từ 2 đến 3 con số. Mức CPI này tạo ra những biến động kinh tế lớn. Thị trường lúc này sẽ liên tục tích trữ bạc, vàng, hàng hóa,… lãi vay tiền sẽ ở mức cao gây ra những biến động kinh tế mạnh.

Siêu lạm phát: khi CPI đã vượt mức 1000% làm gia tăng giá thành sản phẩm một cách chóng mặt, tiền tệ lưu thông với tốc độ cao, giá cả không ổn định, tiền lúc này sẽ bị mất giá liên tục dẫn đến thị trường hỗn loạn. Tuy nhiên hiện tượng CPI vượt 1000% thường không xảy ra nhiều.

Trong thực tế những quốc gia trên thế giới đang kiểm soát mức CPI từ 5% trở xuống. Một ví dụ cụ thể đó là Đức:

Đó là vào những năm 1913, tại thời điểm chiến tranh thế giới 1 xảy ra, ngay lúc này 1 USD sẽ bằng 4 Mark Đức. Thế nhưng, sau khoảng thời gian 10 năm, cũng chỉ 1 USD lại có thể đổi ra 4 tỷ Mark Đức. Tại thời điểm mệnh giá tiền của Đức hoàn toàn bị hỗn loạn. Để mua 1 chai sữa người ta sẽ phải đẩy 1 xe tiền đến…

3. Nguyên nhân gây ra lạm phát rất đa dạng?

Chúng ta hãy xem tiền như là vật trung gian để mua bán hàng hóa. Một món hàng mang giá trị lớn thì đồng nghĩa với món tiền đó sẽ được quy đổi loại hàng hóa khác với số lượng nhiều hơn. Cũng tương tự như đồng USD, bạn có thể dùng đồng tiền này để mua bất kì loại hàng hóa vào vì đồng tiền này có giá trị và được sử dụng toàn cầu.

Lạm phát là gì? Nguyên nhân chính tác động đến lạm phát
Nguyên nhân tác động đến giá trị đồng tiền

Thế còn tại một quốc gia có nền kinh tế yếu thì sao? Hàng hóa tại quốc gia này sẽ có giá cả rất cao. Chính vì thế người mua phải bỏ ra thật nhiều tiền để mua nó. Tuy nhiên khi mang nhiều tiền sẽ rất bất tiện, chính vì thế những mệnh giá lớn sẽ được phát hành và lưu thông từ đó dẫn đến lạm phát xảy ra. Để có thể làm CPI tăng cao thì cần phải chịu tác động của nhiều yếu tố. Tuy nhiên, chi phí đẩy và cầu kéo được xem là hai lý do chính.

3.1 Lạm phát do cầu kéo

Khi một nhu cầu về mặt hàng nào đó tăng cao sẽ khiến cho giá cả của mặt hàng muốn mua tăng theo. Từ đó sẽ gián tiếp khiến những loại mặt hàng khác cũng bắt đầu leo thang. Cuối cùng những mặt hàng khác cũng vì thế mà tăng giá theo. Chỉ số giá tiêu dùng tăng cao do cầu kéo hay nói cách khác là loại lạm phát do nguồn cầu tăng lên.

Một ví dụ dễ thấy đó là tình trạng tăng giá xăng sẽ dẫn đến việc phí taxi sẽ đồng loạt tăng giá. Từ đó kéo theo giá của thịt, nông sản, vật liệu sẽ tăng theo vì cước vận chuyển tăng.

3.2 Lạm phát do chi phí đẩy

Chi phí đẩy là một hình thức gọi chung của tất cả các loại phí bao gồm giá nguyên liệu, thuế, tiền lương công nhân viên, máy móc thiết bị,.. Khi mà một trong những yếu tố trên bị tăng giá sẽ làm chi phí của quá trình sản xuất tăng lên. Chính vì thế cũng kéo theo giá của sản phẩm tăng làm mức giá chung của nền kinh tế tăng cao.

3.3 Lạm phát do cơ cấu

Đối với những công ty hay doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh hiệu quả từ đó mức lương của công nhân viên được trả cao hơn. Điều này sẽ kéo theo tiền công của những công ty kém hiệu quả cũng sẽ tăng theo thị trường. Chính vì quá trình hoạt động không tốt cộng thêm chi phí hoạt động tăng lên buộc những công ty và doanh nghiệp phải gia tăng chi phí.

3.4 Lạm phát từ thay đổi nguồn cầu

Thị một mặt hàng trên thị trường có lượng tiêu dùng bị giảm đi đáng kể trong khi mặt hàng khác lại tăng lên cao. Thị trường nếu có người độc quyền mua bán sản phẩm này sẽ có hiện tượng giá của mặt hàng có sức mua kém không bị giảm giá. Trong khi giá của mặt hàng đang được mua nhiều lại tăng giá kéo theo giá cả trên thị trường đồng loạt tăng lên khiến CPI cũng tăng cao.

3.5 Lạm phát bởi xuất khẩu tăng cao

Khi xuất khẩu tăng mạnh sẽ có thể dẫn đến tình trạng cầu tăng cao hơn cung trong nước. Khi xuất khẩu tăng cao, điều đó có nghĩa những loại hàng hóa được gom để đưa ra thị trường nước ngoài khiến hàng hóa trong nước sụt giảm, điều này sẽ khiến tổng cung trong nước thấp hơn tổng cầu. Khi cán cân này bị lệch sang bên còn lại sẽ dẫn đến lạm phát.

3.6 Lạm phát do nhập khẩu

Hàng hóa nhập khẩu có giá tăng cao có thể bị đánh thuế hoặc giá mặt bằng chung của thế giới. Dẫn đến việc giá những mặt hàng trong nước cũng tăng theo. Từ đó dẫn đến việc giá cung và cầu bị chênh lệch lớn dẫn đến sự tăng cao của chỉ số giá tiêu dùng.

3.7 Lạm phát tiền tệ

 Đây cũng có thể là một nguyên nhân nhưng ít khi xảy ra. Khi ngân hàng nhà nước thực hiện việc mua vào lượng lớn ngoại tệ nhằm để giá trị tiền trong nước không bị mất giá. Hoặc ngân hàng trung ương thực hiện việc mua vào trái phiếu. Điều này sẽ làm số lượng tiền tệ trong nước lưu thông tăng cao dẫn đến tình trạng lạm phát xảy ra.

4. Cách tính lạm phát dưới góc độ kinh tế

Thông thường để tính được chỉ số này chúng ta thường sẽ phải theo dõi một lượng lớn những hàng hóa các các dịch vụ khác nhau trong thị trường. Những chỉ số, báo cáo, thống kê về dữ liệu này sẽ được những tổ chức trong nước thu thập,..

Lạm phát là gì? Nguyên nhân chính tác động đến lạm phát
Định lượng tác động của CPI tới nền kinh tế.

CPI hay còn gọi là chỉ số giá cả: Chỉ số này được tính bằng cách bình quân gia quyền của số lượng lớn những hàng hóa được theo dõi. Giá cả của những hàng hóa này sẽ được tính trung bình trong toàn bộ tập hợp những loại hàng hóa thiết yếu. Theo đó tỉ lệ CPI sẽ được tính theo phần trăm tăng của chỉ số theo từng thời điểm cụ thể.

Tại mỗi thời điểm kinh tế khác nhau, sẽ luôn luôn có hiện tượng tăng giảm của từng mặt hàng. Tuy nhiên, nếu mức giá chung tăng hoặc giảm sẽ ảnh hưởng đến chỉ số CPI. Thế nhưng nếu 1 hoặc 2 loại mặt hàng nhỏ tăng giá thì đó sẽ là sự tăng giá ngắn hạn trong chênh lệch cung cầu của thị trường.

Lạm phát có thể xuất phát từ rất nhiều nguyên nhân. Tuy nhiên, trên thị trường kinh tế hiện tại các quốc gia đều đang kiểm soát rất chặt chẽ yếu tố này bằng những công cụ kinh tế. Thông qua nội dung mà mình chia sẽ, mong rằng các bạn đã biết được khái niệm lạm phát là gì? Từ đó có thể hiểu thêm được những ảnh hưởng mà nó mang lại cho thị trường.

BÌNH LUẬN

Vui lòng nhập bình luận của bạn
Vui lòng nhập tên của bạn ở đây