Tại thời điểm này, GDP là một trong các chỉ số kinh tế quan trọng của một quốc gia. Nó thể hiện tốc độ tăng trưởng của một nền kinh tế. Có lẽ bạn đã nghe tin tức nhắc rất nhiều đến chỉ tiêu kinh tế này. Thế nhưng đi sâu vào GDP thì có những yếu tố nào ảnh hưởng đến nó? Cách tính GDP như thế nào? Những câu hỏi này chắc hẳn khiến bạn chưa hình dung được câu trả lời như thế nào. Vậy hãy cùng khám phá các vấn đề xoay quanh GDP.
1. GDP có nghĩa là gì?
Gross Domestic Product là tên gọi đầy đủ của GDP được hiểu là tổng sản phẩm quốc nội. GDP chính là giá trên thị trường của tổng tất cả các loại dịch vụ và hàng hóa được sản xuất trong một diện tích lãnh thổ nhất định nào đó trong một giai đoạn cụ thể(thường là 1 năm).
2. Cách tính GDP thực tế như thế nào?
GDP là một loại chỉ tiêu nhằm để xác định mức độ phát triển của một đất nước. Đối với những người nghiên cứu, chuyên gia trong lĩnh vực kinh tế, họ thường dùng tính GDP để đo lường khả năng tăng trưởng của một quốc gia.
Tuy nhiên, nếu xét theo nhiều góc độ kinh tế tại thời điểm hiện tại sẽ có khá nhiều cách để xác định được chỉ số GDP. Cụ thể chúng ta sẽ có ba cách để xác định GDP nhưng cuối cùng thì kết quả cũng sẽ không hề khác nhau:
2.1 Cách tính GDP theo phương pháp sản xuất
Nếu đứng dưới góc độ sản xuất, cách tính GDP chính là sự thể hiện giá trị của tất cả các sản phẩm trong nền kinh tế trong một khoảng thời gian. Vì thế:
GDP = Thuế nhập khẩu + Giá trị gia tăng thêm.
Giá trị tăng thêm trong chỉ số này này sẽ được tính cụ thể cho từng ngành kinh tế bao gồm: tiền lương, thu nhập của người dân,thặng dư, khấu hao trong quá trình hoạt động, thuế sản xuất…
2.2 Cách tính GDP theo phương pháp sử dụng cuối cùng
Nếu đứng ở khía cạnh là một người tiêu dùng thì cách tính này sẽ được tính cho những người tiêu dùng là hộ gia đình, những khoản chi tiêu của chính phủ, chênh lệch giữa nhập và xuất khẩu, mức độ tích lũy tài sản…
Theo đó GDP = C + I + G + NX
Trong đó:
C: giá trị của các sản phẩm và dịch vụ tiêu dùng phục vụ nhu cầu cho người tiêu dùng của quốc gia.
I: là giá trị của tổng mức tiêu dùng của những người đầu tư.
G: là giá trị của tổng mức tiêu dùng của chính chủ.
NX: là chỉ số thể hiện được mức chênh lệch giữa xuất và nhập khẩu của một quốc gia. Theo đó NX sẽ được tính bằng cách dùng xuất khẩu trừ đi cho nhập khẩu.
2.3 Cách tính GDP theo phương pháp thu nhập
Nếu đứng dưới góc độ thu nhập của nền kinh tế, cách tính GDP này sẽ bao gồm những yếu tố đó là thuế sản xuất, thu nhập của người tiêu dùng, khấu hao tài sản của quá trình tạo ra sản phẩm, giá trị thặng dư…
Theo đó GDP = W + R + I + Pr + Ti + De
Trong đó:
W: tiền lương mà người tiêu dùng có được.
R: giá trị tiền thuê
I: tiền lãi
Pr: lợi nhuận
Ti: sẽ bao gồm những khoản thuế phải đóng được tính trên các đơn vị hàng hóa dịch vụ trên thị trường và những khoản trợ cấp của nhà nước cho quá trình sản xuất.
De: khấu hao của những loại tài sản trong quá trình sản xuất.
3. Cách tính GDP thực tế và danh nghĩa có gì khác nhau?
GDP danh nghĩa: Đề cập đến tổng sản lượng của những loại dịch vụ và hàng hóa theo giá trị hiện tại. Điều này mức giá được lấy một cách biến động trong khi thị trường lại liên tục tăng giảm giá một cách liên tục. Đây là một điểm khác của GDP danh nghĩa, chính vì thế khi tính mức giá chung của các loại sản phẩm dịch vụ chúng ta cần phải sử dụng phương pháp bình quân.
GDP thực tế: Đây là chỉ số GDP dựa vào tổng sản lượng của dịch vụ hàng hóa hiện tại của nền kinh tế theo mức giá được lấy cố định của năm gốc. Điều này có nghĩa mọi mức giá của các sản phẩm và dịch vụ trên thị trường sẽ được lấy giá cố định theo năm được lấy làm mốc để tính chỉ số GDP.
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến GDP
Những cách tính GDP khác nhau sẽ có những yếu tố tác động rất khác tùy vào công thức. Thế nhưng suy xét kỹ thì sẽ có các yếu tố sau tác động đến GDP đó là:
4.1 Dân số
Đây chính là nguồn lao động chính của xã hội để có thể tạo ra được sản phẩm cho thị trường. Đồng thời đây chúng chính là chủ thể tiêu dùng những loại sản phẩm và dịch vụ đó. Chính vì thế mà GDP và dân số có mối liên kết qua lại với nhau khi sử dụng cách tính GDP ở trên.
4.2 FDI
Đây là một chỉ số dùng để thể hiện nguồn vốn đầu từ ngoài nước đến thị trường Việt Nam. Dưới hình thức dài hạn nguồn đầu tư này sẽ tồn tại ở thị trường trong nước dưới dạng những nhà máy, cơ sở sản xuất. Chính vì sự tồn tại này sẽ tạo ra tiền bạc, việc làm, thu nhập cho người dân vì thế nó sẽ tác động ít nhiều đến cách tính GDP.
4.3 Lạm phát
Chỉ số lạm phát thể hiện được mức độ tăng giá của những loại dịch vụ và hàng hóa trên thị trường, nói cách khác nó sẽ biểu hiện được sự mất giá của tiền tệ. Lạm phát luôn là một vấn đề được quan tâm ở toàn bộ nền kinh tế trên thế giới. Một quốc gia muốn có được một tốc độ tăng trưởng kinh tế tốt cần phải chấp nhận một mức độ lạm phát. Nhưng khi mức lạm phát ở mức cao sẽ làm ảnh hưởng đến nền kinh tế dẫn đến sự xảy ra khủng hoảng.
5. Chỉ số GDP có ý nghĩa gì đối với một đất nước?
Cách tính GDP cung cấp cho những người phân tích kinh tế vĩ mô tốc độ phát triển của một quốc gia. Những sự biến động tiềm ẩn trên thị trường theo thời gian mà khi quan sát thông thường không thể nhận thấy được.
Thông qua chỉ số GDP sẽ giúp những tổ chức điều hành đất nước biết được mức thu nhập của người dân và chất lượng sống của quốc gia.
Một đất nước có sự suy giảm GDP sẽ chịu những tác động rất xấu như suy thoái, thất nghiệp, lạm phát,…
6. Những điểm chưa hoàn thiện của GDP
Mặc dù có nhiều cách tính GDP đã nhắc đến ở trên thế nhưng nó vẫn còn tồn tại một vài điểm thiếu sót. Đầu tiên đó là nó không đo lường được hết toàn bộ các hoạt động trên đất nước như những công việc làm ngoài giấy tờ, những giao dịch dưới hình thức chợ đen, sản xuất dưới quy mô gia đình, việc làm tình nguyện….
Cách tính GDP không hề đề cập đến một quốc gia có được bao nhiêu lợi nhuận. Những doanh nghiệp ngoài nước được giao lại cho các nhà đầu tư ở ngoài nước. Trong nhiều trường hợp sản lượng thực của nền kinh tế có thể rất cao…
GDP một lần nữa chưa thể đo lường được một cách chính xác sự phát triển của một đất nước dưới góc độ đời sống, sức khỏe. Bởi vì chỉ số này chỉ đề cập đến góc góc độ vật chất những chương xét đến góc độ tổng thể.
7. Tổng kết
GDP là một chỉ số quan trọng đối với nền kinh tế của mỗi quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên chỉ số này cũng chưa thể nêu lên hết những khía cạnh thực tế của một quốc gia. Trên đây là những cách tính GDP theo nhiều góc độ kinh tế cũng như là ý nghĩa của nó đối với một đất nước.
